Konfüçyüs’ün Yeniden Keşfi ve Çin’in Dış Politikasında Dönüşüm

Öz

ÇHC, 2000’li yıllardan bu yana kalkınma, barışve istikrarın temini için Konfüçyüs felsefesine ve değerlerine yeniden sahip
çıkmaya başlamıştır. Çinli liderlerin uyumlu bir toplum oluşturmak, halk, devlet ve bireyler arasında uyum ve bütünlüğü sağlamak
için giriştiği çabalar, Konfüçyüs ilkeleri ve felsefesinin yeni açılan okullarda ve enstitülerde yoğun olarak işlenmesi, ailenin ahlak
ilkeleri olarak topluma Konfüçyanist ilkelerin benimsetilmeye çalışılmasıKonfüçyanizmin yeniden dirilişi olarak görülmektedir.
Günümüzde Çin devlet yönetiminde ve toplumunda politik Konfüçyanizm Batı–tarzıliberal demokrasiden “daha iyi bir şey”
olarak görülürken, Çinli entelektüeller Konfüçyanizm’i, Çin dışpolitikasına eklemlemeye çalışmaktadırlar. Bu bağlamda
Konfüçyanist felsefe ile eklemli olan modern Çin dışpolitikası, ahlaki ve barışçıl bir uluslararasıilişkiler sistemine işaret ederken,
diğer taraftan başta ABD olmak üzere uluslararasısistemin büyük güçlerinin uluslararasıhukuk ihlallerine eleştiriler
yöneltmektedir. Bununla birlikte ÇHC’nin Müslüman nüfusun yaygın biçimde yaşadığıDoğu Türkistan ve Uygur Türk Bölgesi’ne
karşıizlemişolduğu politika, “Konfüçyanizme Yeniden Dönüş” söylemlerine tezat oluşturmaktadır. Çünkü Konfüçyanist dış
politika, barış, hakkaniyet, uyum ve işbirliğine referans vermekte, tüm insanlığıhak ve adalete davet etmektedir. Bu çalışmada, Çin
dışpolitikasıüzerindeki yansımasıdikkate alınarak Konfüçyüs’ün Çin Halk Cumhuriyeti’nde yeniden nasıl keşfedilmeye çalışıldığı
ortaya koyulmaktadır. Bu çerçevede, Taoizm, Budizm, Maoizm gibi Çin siyaset düşünce ekollerine değinilmiş; Çin uluslararası
ilişkiler teorisinin temel noktalarıbu kapsamda belirtilmiştir. Bilge Konfüçyüs’un şahsında, Konfüçyanist siyaset teorisini ve dış
politika anlayışıirdelenirken, kısaca güç geçişi teorisi ve Çin dışpolitikasına hâkim olan barış, çoğulculuk ve milliyetçilik gibi
söylemlere çalışmada yer verilmiştir.