Konya Ovası ve Çevresinde Yeraltı Sularının Obruk Oluşumlarına Etkisi
Öz
Araştırma sahası, İç Anadolu Bölgesi’nin orta ve güney kesiminde yer alır. Konya Ovasıve çevresinin alt yapısınımetamorfik
ve kristalen kütleler ile Kretase yaşlıofiolitik seriler ile bunlar üzerinde Miosen ve Pliosen yaşlıformasyonlar oluşturur. Sahada
dikkati çeken yeryüzü şekilleri arasında dağlık sahalar, ovalar ve platolar bulunmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Konya ovasıve çevresinde oluşan ve son yıllarda oluşum süreleri hızlanan obrukların oluşumu ile obruk
oluşumunda etkili olan unsurlarıcoğrafi açıdan inceleyerek bunlara dikkati çekmektir. Çalışmanın hazırlanmasında öncelikle
değişik dönemlerde Konya ovasıve çevresinde arazi çalışmaları, gözlemler ve gerekli görüşmeler yapılmıştır. Bu esnada gerek
araziden elde edilen arazi verileri (fotoğraf, istatistikî bilgi ve görüşme notları), gerekse ilgili literatür çalışmalarıve toplanan
istatistikî veriler yorumlanarak obrukların oluşumu ve gelişimi coğrafi açısından değerlendirilmiştir.
Konya Ovasıve çevresinde, yarıkurak birinci dereceden mezotermal su eksiği yaz mevsiminde ve çok kuvvetli, nispeten deniz
etkisine yaklaşan karasal iklim etkili olmaktadır (Bozyiğit, 2000:26). Araştırma sahasında özellikle son on yıllık periyotta küresel
iklim değişikliğine bağlıolarak ortaya çıkan kuraklık ve fazla su kullanımıyeraltısu seviyesinin düşmesine sebep olmuştur. Yeraltı
su seviyesi değişimi yıl içersinde de yıllar arasıdönemlerde de görülmektedir. Yeraltısu seviyesindeki bu hızlıseviye düşüşünün
somut örneklerine Akgöl (Ereğli), Acıgöl (Karapınar), Meke Tuzlasıve TimraşObruğu’nda rastlanmıştır.
Konya Ovasıve Çevresi’nde günümüze yakın tarihlerde oluşmuşve oluşmakta olan çok sayıda obruk bulunmaktadır. Bunlar
arasında: Nebili Obruk (1972), Akviran Obruğu (1977), Sekizli Obruk (1983), Çoban Şamil Obruğu (Nisan 1995), Yavşan Obruğu
(Aralık 2000), May Obrukları(2002), ÇakıllıObruk (Ekim 2005), HacıSeyit YaylasıObrukları(2000, 2006, 2007 ve 2008), İnoba
Obruğu (Ekim 2008), Yarımoğlu Obruğu (7 Şubat 2009) dikkati çekmektedir.
ve kristalen kütleler ile Kretase yaşlıofiolitik seriler ile bunlar üzerinde Miosen ve Pliosen yaşlıformasyonlar oluşturur. Sahada
dikkati çeken yeryüzü şekilleri arasında dağlık sahalar, ovalar ve platolar bulunmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Konya ovasıve çevresinde oluşan ve son yıllarda oluşum süreleri hızlanan obrukların oluşumu ile obruk
oluşumunda etkili olan unsurlarıcoğrafi açıdan inceleyerek bunlara dikkati çekmektir. Çalışmanın hazırlanmasında öncelikle
değişik dönemlerde Konya ovasıve çevresinde arazi çalışmaları, gözlemler ve gerekli görüşmeler yapılmıştır. Bu esnada gerek
araziden elde edilen arazi verileri (fotoğraf, istatistikî bilgi ve görüşme notları), gerekse ilgili literatür çalışmalarıve toplanan
istatistikî veriler yorumlanarak obrukların oluşumu ve gelişimi coğrafi açısından değerlendirilmiştir.
Konya Ovasıve çevresinde, yarıkurak birinci dereceden mezotermal su eksiği yaz mevsiminde ve çok kuvvetli, nispeten deniz
etkisine yaklaşan karasal iklim etkili olmaktadır (Bozyiğit, 2000:26). Araştırma sahasında özellikle son on yıllık periyotta küresel
iklim değişikliğine bağlıolarak ortaya çıkan kuraklık ve fazla su kullanımıyeraltısu seviyesinin düşmesine sebep olmuştur. Yeraltı
su seviyesi değişimi yıl içersinde de yıllar arasıdönemlerde de görülmektedir. Yeraltısu seviyesindeki bu hızlıseviye düşüşünün
somut örneklerine Akgöl (Ereğli), Acıgöl (Karapınar), Meke Tuzlasıve TimraşObruğu’nda rastlanmıştır.
Konya Ovasıve Çevresi’nde günümüze yakın tarihlerde oluşmuşve oluşmakta olan çok sayıda obruk bulunmaktadır. Bunlar
arasında: Nebili Obruk (1972), Akviran Obruğu (1977), Sekizli Obruk (1983), Çoban Şamil Obruğu (Nisan 1995), Yavşan Obruğu
(Aralık 2000), May Obrukları(2002), ÇakıllıObruk (Ekim 2005), HacıSeyit YaylasıObrukları(2000, 2006, 2007 ve 2008), İnoba
Obruğu (Ekim 2008), Yarımoğlu Obruğu (7 Şubat 2009) dikkati çekmektedir.
Anahtar Kelimeler
Konya, Karapınar, Yeraltısuyu, Obruk, Karstlaşma
Tam Metin:
PDFRefback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.