Çalışanların Öğrenen Örgüt Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi

Öz

Günümüzün rekabet yoğun işyaşamında, örgütlerin birer öğrenen örgüte dönüşümü, onların rekabetçi yeteneklerini
artırmalarınısağlamaktadır. Ayrıca, günümüzde çalışanların sadece kendilerinden beklenen rol davranışlarınıdeğil, bunun
ötesindeki, gönüllü sergilenen rol ötesi davranışlarıda sergilemeleri beklenmektedir. Örgüt yazınında bu tür davranışlar örgütsel
vatandaşlık davranışları(ÖVD) olarak isimlendirilmektir. Öğrenmeyi destekleyen, astlarıgüçlendiren bir liderlik sitilini uygulayan,
takım çalışmasına ve iletişime değer veren yapılarıile öğrenen örgütler, çalışanların rol ötesi davranışlar sergilemeleri için uygun bir
ortam hazırlayabilirler. Bu temel düşünceden hareketle yürütülen çalışmanın amacı, çalışanların öğrenen örgüt algılarının, örgütsel
vatandaşlık davranışlarına etkilerini araştırmaktır. Yabancıveya yerli yazında böyle bir araştırmanın daha önce yürütülmemişolması
ise çalışmanın önemli bir boşluğu doldurmasınısağlamaktadır.
Çalışmaya, Türkiye’de faaliyet gösteren 20 farklıfirmadan 436 beyaz yakalıçalışan katılmıştır. Analiz bulguları, araştırmaya
katılan çalışanların öğrenen örgüt algılarıile örgütsel vatandaşlık davranışlarıarasında aynıyönlü ve anlamlıbir ilişki olduğunu
göstermiştir. Regresyon analizi sonuçlarıise sürekli öğrenme, diyalog ve araştırma, gömülü sistemler ve destekleyici liderlik
boyutlarının ÖVD üzerinde ilave varyans açıkladığını; ancak takım çalışması, güçlendirilmişçalışanlar ve sistemler arasıbağlantı
boyutlarının ise ÖVD üzerinde böyle bir etki yaratmadığınıortaya koymuştur. Bu bulgular, öğrenen örgüt algısının çalışanların
örgütsel vatandaşlık davranışlarıüzerinde önemli bir etken olduğunu göstermektedir.
Ayrıca araştırma bulgularıyöneticiler açısından değerlendirildiğinde de önemli sonuçlar sunmaktadır. Örgütsel vatandaşlık
davranışları, çalışanların gönüllü ve örgütün işleyişine katkıyapan davranışlar olduğundan, bu tür davranışların çalışanlar tarafından
sergilenmesi, hem örgütün ürün ve hizmet kalitesinin artmasına yardımcıolmakta, hem de böyle bir artışiçin hiçbir ilave maliyet
ödenmemektedir. Şu halde bu davranışlarıartıracak yönde örgütü dönüştürmek, yönetsel anlamda da fayda sağlayabilecektir.
Araştırmada, ortaya konulan bulgular tartışılmıştır.