Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Gözüyle Türk İnkılâbıve İnkılâp Kadrosu
Öz
Bu çalışma, Kemalist inkılâp kadrosunun en önemli figürlerinden biri olan Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun, içeriden bir
seçkin olarak, inkılâp kadrosu ve yöntemi hakkındaki değerlendirmeleri üzerine odaklanmaktadır. Zira Yakup Kadri’nin bu
bağlamda ortaya koyduğu eleştiriler, Türk modernleşmesi üzerine yeniden düşünme fırsatısunabilecek derinliktedir. Yakup Kadri,
yaygın kanının aksine, inkılâp kadrolarınıyeterince kararlıve idealist bulmaz. O, bu durumu, eski rejimin idare-i maslahatçı
bürokratlarının yeni dönemde de sahne almasına bağlar. Yapılan inkılâplarıise daha çok yasalar düzeyinde ve devlet sınırlarıiçinde
kalan modernizasyon çalışmalarıolarak niteler. Dolayısıyla bu bakımdan Cumhuriyet, bütün kopuşiddialarına rağmen, Osmanlı
modernleşmesinin kimi yönlerini istemeden de olsa sürdürmüşolmaktadır. Ona göre gerçek inkılâp, toplumun iç dinamiklerini
harekete geçirecek bir modernleşme planının uygulamaya konulmasıdır. Bu da ancak genişçaplıbir ekonomik kalkınma
seferberliği ile gerçekleşebilecektir. Zira Batıbu günkü düzeyine, büyük ölçüde bu ekonomik transformasyon sonucunda
ulaşmıştır. Batı’nın ekonomik yapısına has, onun ortaya çıkardığıkurumları taklit ederekbir Batıtoplumu olamaya imkân yoktur.
Eğer, toplumsal yapıda köklü değişimi başlatacak projeler devreye sokulmaz ve kurumsal değişimler, toplumsal değişimlerle
beslenmezse, modernleşme, ancak yüzeyde kalacak ve eski, kendini bu biçimsellik altında sürdürmeye devam edecektir.
seçkin olarak, inkılâp kadrosu ve yöntemi hakkındaki değerlendirmeleri üzerine odaklanmaktadır. Zira Yakup Kadri’nin bu
bağlamda ortaya koyduğu eleştiriler, Türk modernleşmesi üzerine yeniden düşünme fırsatısunabilecek derinliktedir. Yakup Kadri,
yaygın kanının aksine, inkılâp kadrolarınıyeterince kararlıve idealist bulmaz. O, bu durumu, eski rejimin idare-i maslahatçı
bürokratlarının yeni dönemde de sahne almasına bağlar. Yapılan inkılâplarıise daha çok yasalar düzeyinde ve devlet sınırlarıiçinde
kalan modernizasyon çalışmalarıolarak niteler. Dolayısıyla bu bakımdan Cumhuriyet, bütün kopuşiddialarına rağmen, Osmanlı
modernleşmesinin kimi yönlerini istemeden de olsa sürdürmüşolmaktadır. Ona göre gerçek inkılâp, toplumun iç dinamiklerini
harekete geçirecek bir modernleşme planının uygulamaya konulmasıdır. Bu da ancak genişçaplıbir ekonomik kalkınma
seferberliği ile gerçekleşebilecektir. Zira Batıbu günkü düzeyine, büyük ölçüde bu ekonomik transformasyon sonucunda
ulaşmıştır. Batı’nın ekonomik yapısına has, onun ortaya çıkardığıkurumları taklit ederekbir Batıtoplumu olamaya imkân yoktur.
Eğer, toplumsal yapıda köklü değişimi başlatacak projeler devreye sokulmaz ve kurumsal değişimler, toplumsal değişimlerle
beslenmezse, modernleşme, ancak yüzeyde kalacak ve eski, kendini bu biçimsellik altında sürdürmeye devam edecektir.
Anahtar Kelimeler
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk modernleşmesi, Kemalizm, Türk siyaseti
Tam Metin:
PDFRefback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.