Uluslararası Finansal Panik Yaklaşımı ve 1997/8 Asya Krizi

Öz

Geleneksel kriz teorilerinin Asya krizini izah edemediği üzerinde üçüncü nesil kriz teorileri temsilcileri arasında bir ittifak
vardır. Çalışmamızda “uluslar arasıfinansal panik” yaklaşımının Asya krizine bakışaçısıüzerine odaklanılmıştır. Uluslararası
finansal panik yaklaşımıRadelet and Sachs (1998a,b) tarafından inşa edilmiştir. Bu münasebetle sözkonusu yaklaşım hususunda
önemli ölçüde bu 2 çalışma mihver alınmıştır.
Uluslararasıfinansal panik yaklaşımına göre Asya krizi uluslar arasıkarakterde ve kendiliğinden vaki (self-fulfilling) bir finansal
panik vakasıdır. Kriz öncesi dönemde Uzakdoğu Asya ülkelerinde makroekonomik temeller bir krizin meydana gelmesini
gerektirmeyecek kadar sağlamdır. Kriz hiç kimse tarafından arafesinde bile tahmin edilememiştir. Kötümser beklentilerin varlığı
paniğin patlak vermesi bakımından anahtar rolü oynamıştır.
Uluslararasıfinansal panik yaklaşımıfinansal paniğin meydana gelmesi bakımından sözkonusu ülkenin “döviz cinsinden kısa
vadeli uluslar arasıborçlarının (yükümlülüklerinin) merkez bankasıuluslar arasırezervlerine oranı” unsurunu merkez alır ve Asya
krizinin vuku bulmasınıbu unsur merkezinde izah etmeye çalışır. Uluslararasıfinansal panik meydana gelmesi açısından ülkenin
“döviz cinsinden kısa vadeli uluslararasıborçlarının (yükümlülüklerinin) merkez bankasıuluslararasırezervlerine oranı” 1.0’ıaşmış
olmalıdır. Bununla beraber uluslararasıfinansal paniğin meydana gelmesi açısından sözkonusu oranın 1.0’ıaşmışolması şarttır,
fakat yeterli değildir. Bu oran 1.0’ıaştığında finansal paniğin meydana gelmesi yalnızca mümkün olup kaçınılmaz değildir. Bu
durumda finansal paniğin meydana gelip gelmeyeceğini bir taraftan kötümser beklentilerin var olup olmadığı, diğer taraftan da bir
finansal şokun ortaya çıkıp çıkmadığıbelirler.