İran’da Ta‘âruf Kültürü ve Farsça Üzerine Etkileri

Öz

Bu makalede, İran toplumunda yaygın olan Ta‘âruf kültürünün dil üzerindeki etkileri incelenmiştir. İran, geçmişten günümüze sanatı, mimarisi, edebiyatı, musikisi, gelenek ve görenekleriyle sürekli bir değişim içinde olmuş olmasına rağmen, kültür ve medeniyetinin canlılığını muhafaza ederek uluslararası alanda ilgi odağı olmaya devam etmektedir. Ta‘âruf, İran toplumunun günlük yaşamında ve ikili ilişkilerinde karşımıza çıkmaktadır. Ta‘âruf en basit şekliyle nezaket kuralları olarak tanımlanabiliyor olsa da İran toplumuna özgü yönleriyle her millette bulunan nezaket kurallarından farklı yönlere sahiptir. Bu çalışmada, Ta‘âruf’un tanımı yapıldıktan sonra Farsçaya etkileri örneklerle ele alınmıştır. Bu şekilde Ta‘âruf’un Farsçada karşımıza çıkan söz varlığının anlaşılması amaçlanmıştır. Ta‘âruf kültürü, davetlerde, alışverişte ve sosyal etkileşimlere kadar birçok alanda belirgin bir şekilde kendini göstermektedir. Bu çalışmada atasözleri, ibareler ve mastarlar üzerinden Ta‘âruf’un dil ve kültür üzerindeki etkileri göz önüne serilmeye çalışılmıştır. Ta‘âruf'un sözlük anlamlarını ve kültürel bir terim olarak ne ifade ettiğini açıkladıktan sonra, İran kültürünün ayrılmaz bir parçası olan Ta‘âruf kültürü ve dil üzerindeki etkileri incelenmiştir. Farsça üzerinde derin etkiler bırakan Ta‘âruf, İran kültürünü anlamak için önemli bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Çalışmamızda dilin kültürel bağlam içinde öğrenilmesi gerektiği vurgulanmış ve Ta‘âruf’un dil öğretimindeki önemine de değinilmiştir.