Gaziantep Şeriye Sicilleri Üzerinden Bir Tipoloji Denemesi (1696-1831)

Öz

Osmanlı topraklarına dahil olmuş, Osmanlı himayesinde yaşam sürmüş her yerleşim, Osmanlı’nın arşivciliğe verdiği önem sayesinde araştırılabilir ve veri elde edilebilir olmuştur. Gaziantep kenti de Osmanlı’nın bu geleneğinden yararlanmış, günümüzde kentin geçmişini aydınlatabilme imkanı sunmuştur. Çalışmada 1696-1831 yılları arasında Gaziantep’te bulunan konutlar üzerinden bir tipoloji çalışması yapılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda incelenen 24 adet Şeriye sicilinde bulunan 335 konut barındırdıkları mekanlara göre tiplere ayrılmış, 56 konut bu ayrışmanın dışında kaldığından analiz 279 konut üzerinden sürdürülmüştür. Oda ve beyt ayrımı üzerinden yürütülen bu tipolojik çalışmada elde edilen sonuçlar odanın beyt mekanından başka bir mekanı tanımladığı, konutun ve dolayısıyla kentin gelişimi ile doğrudan ilişkili olduğu belirlenmiştir. Araştırma, Gaziantep kenti özelinde yapılmış olsa da bahsi geçen döneme daha önce mevcut olmayan bir bakış gerçekleştirdiğinden, alana katkısının değerli olduğu düşünülmektedir.