Deprem Sonrası Ortaya Çıkan Dayanışma Ağları ve Gerilim Hatlarının Sosyolojik Analizi: 6 Şubat Depremleri Örneği

Nurullah SELÇUK

Öz


Depremler, neden olduğu yıkım nedeniyle dünyanın her yerinde bireyler üzerinde önemli ölçüde travmalara neden olmaktadır. Depremler, yer kabuğu hareketliliği olarak jeolojik kökenli bir faaliyet iken, toplumsal sistemin devam ettiği alanda oluşturduğu etki nedeniyle önemli sosyal sonuçları olan doğal afetlerdir. Ekonomik ve psikolojik boyutta önemli ölçüde yıkımlara neden olan bu afet, sosyal yaşam ve düzeni üzerinde oluşturduğu etkileri de göz önüne alındığında, toplumsal sistemi kökten etkileyecek değişimlere neden olmakta ve sosyolojik boyutta da önemli sonuçlar ortaya koymaktadır. Bu çalışma depremin neden olduğu toplumsal değişimleri ve tahribatı, dayanışma pratikleri ve gerilim hatları çerçevesinde irdelemektedir. Dolayısıyla çalışmada, deprem sonrası toplumsal dayanışma pratiklerinin ve yönetiminin sonucundaki gerilim hatlarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremler sonucunda çeşitli illerden göç etmek zorunda kalmış 15 depremzede ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler çerçevesinde elde edilen veriler parçalanarak kodlanmış, benzer kodlar bir araya getirilerek temalar oluşturulmuştur. Yapılan değerlendirmeler; kaynakların eşit olmayan dağılımı (ya da algısı), iletişim sorunları ve ihtiyaç tespitinin etkinliği başlıkları altında yorumlanmıştır. Bu sonuçlar ve yorumlar çerçevesinde çeşitli önerilerde bulunulmuştur.


Anahtar Kelimeler


Deprem, Afet, Depremzede, Toplumsal Dayanışma, Çatışma

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Açıkalın, O. (2018). Türkiye’ye İlişkin Sosyal Boyutlu Deprem Yazınına Eleştirel Bir Bakış. Resilience, 2(2), 85–104. https://doi.org/10.32569/resilience.486976

Afad. (2023). Kahramanmaraş Pazarcık’ta Meydana Gelen Deprem Hk. Basın Bülteni-9. https://www.afad.gov.tr/kahramanmaras-pazarcikta-meydana-gelen-deprem-hk-basin-bulteni-9

Alfirdaus, L. K., Hiariej, E., & Farsijana Adeney-Risakotta. (2015). Theorıes of Socıal Solıdarıty in the Sıtuatıons of (Natural) Disasters. Politika, 6(1).

Aydemir, M. A. (2020). Afetlerde Ortaya Çıkan Kültürel Durum ve İnsan Halleri Afetzede Tiplemesi Üzerine Deneyimsel Bir Analiz. In İ. Can (Ed.), Afet Sosyolojisi, ss. 303–327.

Bates, F. L., & Peacock, W. G. (1987). Disasters and Social Change. In R. . Dynes, B. D. Marchi, & C. Pelanda (Eds.), Sociology of Disaster: Contrıbutıon of socıology to dısaster research (ss. 291–330). Franco Angeli. https://www.researchgate.net/publication/291900596_Disasters_and_social_change

Çalışkan, A., & Kaya, G. (2021). Deprem Sonrasındaki Toplumsal Dayanışma Pratiklerinin Sosyolojik Görünümü: İzmir Depremi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(32), 1052–1077. https://doi.org/10.21076/vizyoner.878817

Can, İ. (2020). Kavramsal ve Kuramsal Açıdan Afet Sosyolojisi. In İ. Can (Ed.), Afet Sosyolojisi (ss. 15– 39). Çizgi Kitapevi.

Demir, A. (2020). Afetlerde Dezavantajlı Gruplar. In İ. Can (Ed.), Afet Sosyolojisi (ss. 265–284). Çizgi Kitapevi.

Drabek, T. E. (2005). Sociology, Disasters and Emergency Management: History, Contributions, and Future Agenda. University of Denver.

Erdem, T. (2023). 6 Şubat 2023 Depremini Sosyolojik Açıdan Okumak. https://www.sde.org.tr/tevfik- erdem/genel/6-subat-2023-depremini-sosyolojik-acidan-okumak-kose-yazisi-29631

Erdoğan, B. (2023). Depremin Sosyolojisi: 6 Şubat Felaketinin Toplumsal ve Kültürel Boyutları. TRT Akademi, 8(18), 718–725. https://doi.org/10.37679/trta.1306900

Gökalp Yılmaz, G. (2021). Afetlere Sosyolojik Bakış ve Türkiye’de Afet Yazınına Kuramsal Bir Yaklaşım. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 194–204. https://doi.org/10.18506/anemon.819871

Keskin, Y. (2021). Sosyolojik Müdehale. https://sosyolojikmudahale.com/2021/04/06/afete-sosyolojik- bakis

Kolukırık, S., & Tuna, M. (2009). Türk Medyasında Deprem Algısı: Marmara Depremi Örneği.

Electronic Journal of Social Sciences, 8(8), 286–298. www.esosder.org

Nasreen, M. (2004). Disaster Research: Exploring Sociological Approach to Disaster in Bangladesh. Bangladesh E-Journal of Sociology, 1(2), 21–28. http://www.bangladeshsociology.org/BEJS 1.2 IssueMahbuba Nasreen.pdf

Özer, A. (2023). Depremin sosyolojik olarak kısa bir tahlili -2. https://www.politikyol.com/depremin- sosyolojik-olarak-kisa-bir-tahlili-2/

Unescap. (2012). Reducing Vulnerability and Exposure to Disasters, Asia Pacific Disaster. http://www.unescap.org/sites/default/files/Asia-Pacific-Disaster-Report-2012_0.pdf

Yıldırım, S. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş Depremi˙ni˙n Psikososyal Etkisi˙ ve Depremzedelere Yönelik˙ Sürdürülebi˙li˙r Müdahaleni˙n Önemi˙ Üzerine Bir Gözlem Araştırması https://doi.org/10.33404/anasay.1286368


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.