Birinci Dünya Savaşı’nda Esir Düşen Türk Askerlerinde Görülen Dikenli Tel Psikozu
Öz
Birinci Dünya Savaşı boyunca on binlerce Türk askeri esir düştü. Çoğunlukla Rus ve İngiliz orduları tarafından esir alınan Türk askerleri, uzak coğrafyalarda, alışık olmadıkları iklimlerde uzun müddet esarette kaldılar. Ruslar tarafından esir alınan askerler için en zorlu süreç, esir kamplarına kadar olan nakil süreçleriydi. Zira esirler, çok uzun mesafeleri dondurucu soğukta ve asgari yaşam şartlarından uzak şekilde kat etmek zorunda bırakıldılar. Birçok askerin hayatını kaybettiği bu süreç çoğunlukla Sibirya’daki kamplarda son bulmaktaydı. Kamplara girdikten sonra da ciddi problemlerle baş etmek zorunda kalan esirler, Bolşevik İhtilali’nin getirdiği otorite boşluğu sayesinde bir nebze olsun serbestiye kavuştular. İngilizlere esir düşenler ise bunaltıcı bir esaret hayatına katlanmak zorundaydılar. Hem kamplara nakilleri sırasında hem de kamplarda bulundukları süreçte dış dünyadan tamamen izole edildiler. Bu durum savaş esirleri arasında Dikenli Tel Psikozu olarak adlandırılan bir soruna yol açtı.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Apak, R. (1988). Yetmişlik Bir Subayın Hatıraları. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Arıkan, M. (1990). Asker Mektupları. Konya: Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi.
Arıkan, M. (2019). Birinci Dünya Savaşı Türk Esirlerinin Kaleminden Esarette Bayram. Tarihin Peşinde, s. 309-336.
Asâf, M. (1994). Volga Kıyılarında ve Muhtıra Esâret Hâtıra ve Mâcerâları. (M. Cebecioğlu, Yay. Haz.) Akademik Kitabevi.
ATASE, BDH, K. 2480 D.400 F.001/019.
Bing, R., & Vischer, A. (1919). Some Remarks on the Psychology of Internment, Based on the Observation of Prisoners of War in Switzerland. The Lancet, s. 309-336.
BOA.HR.SYS.2205/15.
Britannica. (2023, Haziran). Archibald Leman Cochrane. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Archibald-Leman-Cochrane adresinden alındı
Cochrane, A. (1946). On the Psychology of Prisoners of War. The British Medical Journal(1/4442), s. 282-284.
Genişol, H. F. (2014). Çanakkale'den Bağdat'a Esaretten Kurtuluş Savaşı'na Cephede Sekiz Yıl Sekiz Ay (1914-1923). (M. Yeni, Yay. Haz.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Haskins, V. (2017). Australian Nurses and the 1918 Deolali Inquiry: Transcolonial Racial and Gendered Anxieties in a British Indian War Hospital. Australian and The First World War-Local Global Connections and Contexts.
İybar, T. (1950). Sibiryadan Serendibe. CHP Halkevleri Bürosu Yayınları.
Jeller, İ. (1942). Birmanya Hatıraları. Vakit(1).
Jeller, İ. (1942). Birmanya Hatıraları . Vakit(22).
Jones, E., & Wesseley, S. (2010). British Prisoners of War: From Resilience to Psychological Vulnerability: Reality or Perception. Twentieth Century British History, s. 1242-1256.
Konyalı, İ. H. (1960). Abideleri ve Kitabeleri ile Erzurum Tarihi. Erzurum Tarihi Araştırma ve Tanıtma Derneği Yayınları.
Kutlu, C. (1997). I. Dünya Savaşında Rusya'daki Türk Savaş Esirleri ve Bunların Yurda Döndürülmeleri Faaliyetleri. Atatürk Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Doktora Tezi. https://doi.org/74215
Lunden, W. A. (1949). Captivity Psychoses among Prisoners of War. Journal of Criminal Law and Criminology, s. 721-788.
Ne Münasebet, 1920.
Özbölük, R. (2022). Esir Gazeteleri Üzerine Kısa Bir Değerlendirme. Yerli Düşünce, s. 18-21.
Özgen, M. S. (2006). Bolvadinli Mehmet Sinan Bey'in Harp Hatıraları. (S. Avşar, H. Babacan, & M. Bayar, Yay. Haz.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Özkan, V. (2017). Esaret Yıllarım Asteğmen Vehbi Bey'in Sibirya'dan Kaçışı. (A. Ayhan, & B. Sönmez, Yay. Haz.) Babıali Kültür Yayıncılığı.
Red Cross. International Committe. (1917). Report on British Prison Camps in India and Burma.
Serhadoğlu, M. R. (2005). Savaşçı Doktorun İzinde Kırım, Sarıkamış, Esaret Yılları ve Kurtuluş Savaşı. Remzi Kitabevi.
Taşkıran, C. (2011). Ana Ben Ölmedim: Birinci Dünya Savaşı'nda Türk Esirleri. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
The War Office. (1922). Statistics of the Military Effort of the British Empire During the Great War.
TNA. FO. 383/339-94779.
Tüfekçi, V. (2019). Birinci Dünya Savaşı'nda İngilizlere Esir Düşen Türk Askerleri. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Anabilim Dalı Doktora Tezi.
Tütüncü, M. (2006). Hatıra Defterimdir. (A. Ozulu, Yay. Haz.) Lider Matbaacılık.
Weiker, W. F. (1963). The Turkish Revolution 1960-1961. Brooking Institution.
Yanıkdağ, Y. (1999). Ottoman Prisoners of War in Russia, 1914-22. Journal of Contemporary History, 34(1), s. 69-85.
Yanıkdağ, Y. (2014). Millete Deva Olmak Osmanlı Savaş Esirleri, Tıp ve Milliyetçilik 1914-1939. (N. Elhüseyni, Çev.) Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.