Müdavim: Mekân Aidiyetinin Tipleşmiş Hali
Öz
Toplumsal tip konusuna son dönemde ilgi artsa da klasik sosyologların çalışmalarında da tipleştirmenin belirtilerini görmek mümkündür. Toplumsal tipler toplumun sosyalleşme dinamiklerini göstermesi açısından referans konumdadır. Toplumsal yapıya dair analizde bulunmanın en hızlı yolu tipolojileri anlamaktan geçmektedir. Toplumsal tipler gündelik hayatı ve kültürü yansıtır. Farklı toplumsal tipler, günlük yaşamın normlarını, değerlerini ve hâkim kültürünü yansıtır. Bir toplumu tanımada ve gündelik hayatının ritmini görmede toplumsal tipolojiler önemli bir araçtır. Gündelik yaşantımız mekanlarla örülü olduğu için mekandaki toplumsal tip bu noktada önemsenmektedir. Bu çalışmada mekânda var olan tiplerden biri olan müdavim tipi ele alınmıştır. Bu çalışma, toplumsal tiplerin gündelik hayatı ve kültürü nasıl yansıttığını inceleyerek toplumsalı anlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca müdavim tipinin izi sürülerek analiz edilen mekandaki kültürel etkisi gözlemlenebilmektedir. Mekânın toplumsal bir kurum olduğundan hareketle bu çalışmada mekanların uğrakları anlamında, mekân aidiyeti yüksek kişileri sembolize eden “müdavim” tipi ele alınmıştır. Müdavim tipolojisinin arka planını anlamak adına mekânın toplumsallaşma pratiklerinin değişimi ele alınmıştır. Müdavim tipinin mekân üzerinden görünür olduğu gerçeğiyle kimlik, aidiyet ve kültürel perspektifle toplumsallık ve onunla anlam kazanan bir toplumsal tipolojinin izleri anlaşılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Alkan, A. (2009). Cinsiyet Dinamiklerinin Peşinden Mekanın İzini Sürmek. İçinde A. Alkan (Ed.), Cins Cins Mekan (s. 7-35), Varlık Yayınları.
Almog, O. (1998). The problem of social type: A review. Electronic Journal of Sociology. https://sociology.org/ejs-archives/vol003.004/almog.html, ( Erişim Tarihi: 10.08.2023).
Anderson, N. (2017). Hobo Evsiz Adamın Sosyolojisi (E. Pınar, Çev). Heretik Yayınları.
Aras, L. (2012). Genıus Luci Doğunun Batının Birleşiminde Yerin Ruhu. Uluslararası Kıbrıs Yayınları .
Assman, J. (2001). Kültürel Bellek: Eski Belleklerde Yazı (A.Tekin, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Atak, S. (2021). Kahvehane müdavimi erkeklerin erkeklik deneyimleri ve toplumsal cinsiyet temelli şiddete bakış açıları üzerine niteliksel bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı.
Aydemir, M. A. (2016). Sosyal Alanın Tipleştirilmesi: Toplumsal Tipler. İçinde M. A. Aydemir (Ed.), Toplumsal Tipler (s. 11-32). Açılım Yayınları.
Aydemir, M. A. (2016). Toplumsal Tipler. Açılım Yayınları.
Aydemir, M. (2020). Afetlerde Ortaya Çıkan Kültürel Durum ve İnsan Halleri Afetzede Tiplemesi Üzerine Deneyimsel Bir Analiz. İçinde İ. Can, Afet Sosyolojisi (s. 11-32). Çizgi Kitabevi.
Ayhan, D. (2022). Mekansal Aidiyet: Mekan Sosyolojisine Yeni Bir Bakış. Çizgi Kitabevi.
Bachelard, G. (2017). Mekanın Poetikası. (A.Tümertekin, Çev.). İthaki Yayınları.
Backlund, E. A. (2004). A Quantitative synthesis of place attachment research: Investigating past experience and place attachment. In J. Murdy (Ed.). Northeastern Recreation Research Symposıum (s. 320-325). USDA Forest Service.
Baker, U. (2014). Kanaatlerden İmajlara: Duygular Sosyolojisine Doğru. (H. Abuşoğlu, Çev.). Birikim Yayınları.
Çakan, Ş. (2019). Sosyal yardım müdavimleri: İnatçı yoksullar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Dirimeşe, E. (2022). Duygu ve zeka kavramlarına sosyolojik bakmak. Avrasya Terim Dergisi, 51-65. doi: 10.31451/ejatd.1154775.
Easthope, H. (2009). Fixed identities in a mobile world? The relationship between mobility, place, and identity. Identities: Global Studies in Culture and Power, 61-82. doi: 10.1080/10702890802605810.
Elias, N. (2000). Mozart: Bir Dahinin Sosyolojisi Üzerine. (Y. Tükel Kılıç, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
Gıulıanı, M. (2003). Theory of attachment and place attachment. In T. L. M. Bonnes, Psychological Theories for Environmental Issues (s. 137-170). Aldershot Publisher.
Harvey, D. (2013). Sosyal Adalet ve Şehir. (M. Moralı, Çev.). Metis Yayınları.
Harvey, D. (2014). Postmodernliğin Durumu. (S. Savran, Çev.). Metis Yayınları.
Hauge, A. L. (2007). Identity and place: A critical comparison of three identity theories. Architectural Science Review, 44-51. doi:10.3763/asre.2007.5007.
Karaarslan, F. (2014). Modern dünyada toplumsal hafıza ve dönüşümü. (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Kızmaz, Z. (2006). Cezaevi Müdavimleri: İnatçı Suçlular. Orion Kitabevi.
Klapp, O. (1958). Social types: Process and structure. American Sociology Review, 674-678. doi:10.2307/2089056.
Lee, T. H. (2011). How recreation involvement, place attachment, and conservation commitment affect environmentally responsible behavior? Journal of Sustainable Tourism, 895-915. doi:10.1080/09669582.2011.570345.
Nora, P. (2006). Hafıza Mekanları. (M. E. Özcan, Çev.). Dost Kitabevi.
Özmen, Z. (2015). Beyaz yakalı yaşam tarzları: İstanbul ve Ankara örneğinde nitel bir analiz. (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Park, R. (1928). Human migration and the marginal man. American Journal of Sociology, 881-893.
Pollini, G. (2007). Elements of theory of place attachment and socioterritorial belonging. International Review of Sociology, 497-515. doi: 10.1080/03906700500272483.
Saad-Filho, A. (2023). Kriz Çağı Neoliberalizm, Demokrasinin Çöküşü ve Pandemi. (Ş. Alpagut, Çev.). Yordam Kİtap.
Schutz, A. (1944). The stranger: An essay in social psychology. American Journal of Sociology, 499-507. doi:10.1086/219472.
Simmel, G. (2015). Bireysellik ve Kültür. (T. Birkan, Çev.). Metis Yayınları.
Sombart, W. (2013). Aşk Lüks ve Kapitalizm. (N. Aça, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
Stedman, R. (2002). Toward a social psychology of place: Predicting behavior from place-based cognitions, attitude, and identity. Envıronment and Behavior, 561-581. doi:10.1177/0013916502034005001.
Tutkun, M. (2015). Kimlik kültür mekan üçgeninde bir tarihi merkez: Sürdürülebilirlik bağlamında Santa Harabeleri. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 1-34. doi:10.31765/karen.183256.
Türkyılmaz, G. (2020). İstanbul'da üçüncü dalga kahve kültürünün yayılması: Yeni orta sınıfın 2000 sonrası mekan ve kahve tüketimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Veblen, T. B. (2016). Aylak Sınıfın Teorisi. (E. Kırmızıaltın-H. Bilir, Çev.). Heretik Yayınları.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.