Dijital Şiddeti Farklı Kuşakların Anlatıları Üzerinden Okumak
Öz
Araştırmada, internet ve dijital teknolojilerin günlük yaşamda yaygın kullanımıyla ortaya çıkmaya başlayan dijital şiddet olgusuna odaklanılmıştır. Araştırma, sosyo-demografik özellikler bakımından farklı kuşaksal özelliklere sahip bireylerin (Z, Y, X ve Bebek patlaması kuşağı) dijital şiddeti deneyimleme biçimlerini kıyaslamayı ve deneyim farklılıklarını kendi anlatılarından hareketle tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda nitel yöntem ilkeleriyle tasarlanmış olan araştırma, Türkiye’nin çeşitli illerinden gönüllü olarak veri toplama sürecine katılan, dijital şiddeti fail ya da mağdur olarak deneyimlemiş 20 bireyle yapılan derinlemesine görüşmelerle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın etik izni Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu’ndan 11.11.2020 tarihli, 98/12 sayılı karar ile alınmıştır. Araştırmada, katılımcıların dijital şiddet deneyimleri “dijital şiddeti tanımlama”, “deneyimlenen dijital şiddet”, “dijital şiddet ve toplumsallaşma ilişkisi”, “dijital şiddet ve sosyal ilişkiler” temaları üzerinden değerlendirilmiştir. Katılımcıların sergiledikleri veya maruz kaldıkları dijital şiddet eylemlerinin çoğunlukla onların internet ve dijital araç/uygulamaları kullanım alışkanlıkları ve toplumsallaşma koşullarındaki farklılıklarla ilişkili olduğu tespit edilmesine rağmen, şiddetten etkilenme biçimleri bakımından benzer özellikler taşıdıkları görülmüştür. Elde edilen sonuçlar açısından araştırma, dijital şiddet gibi sanal dünyaya ait olan bir eylem biçiminin katılımcıların anlatılarıyla somutlaştırılması ve ilgili literatüre bu kapsamda katkı sağlanması bakımından önemli görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Altundağ, Y. (2016). Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalık ve Problemli İnternet Kullanımı İlişkisi. Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 27-43.
Barındık, G. (2021). Dijitalleşen Medya ve Yarattığı Yeni Şiddet Alanı: Dijital Şiddet. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalı.
Bedrosova, M., Machackova, H., Šerek, J., Smahel, D., & Blaya, C. (2022). The relation between the cyberhate and cyberbullying experiences of adolescents in the Czech Republic, Poland, and Slovakia. Computers in Human Behavior, 107013.
Beran, T., & Li, Q. (2005). Cyber-Harassment: A Study of a New Method for an Old Behavior. Journal of Educational Computing Research, 32(3), 265–277.
Cebecioğlu, G., & Altıparmak, İ. B. (2017). Dijital Şiddet: Sosyal Paylaşım Ağları Üzerine Bir Araştırma. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 423-431.
Çaycı, B., & Karagülle, A. E. (2014). X Kuşağından Z Kuşağına Değişen Mahremiyet Algısı. International Trends and Issues in Communication & Media Conference. Dubai, UAE.
Çıtak, G., & Yücel, Y. (2022). Kadına El Kalkmaz: Peki Ya Dijital Şiddet? MEYAD Akademi, 3(2), 162-169.
Dirimen Arıkan, G., Işık, I., Ayaz, V., & Can, I. (2018). Siber Zorbalık ve Önlenmesi. N. Sargın içinde, Sanal Alem/Medya Şiddeti (s. 157-187). Hegem Yayınları/Ankara.
Durant Jr., T. J. (1999). Violence as a Public Health Problem: Toward an Integrated Paradigm. Sociological Spectrum, 19(3), 267-280.
Evolution of Internet Governance Empowering Sustaniable Development. (2023, 4 28). The 10th Internet Governance Forum (IGF): ‘Evolution of Internet Governance: Empowering Sustainable Development’. Internet Governance Forum: https://intgovforum.org/en/filedepot_download/3367/209 adresinden alındı
Fascendini, F., & Fialová, K. (2011). Voices from digital spaces: Technology related violence against women. APC WNSP.
Freedman, J., Sears, D., & Carlsmith, J. (1989). Sosyal Psikoloji. Ara Yayıncılık.
Gök, M. (2009). Aile İçi Şiddet ve Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
Gao, J., Liu, F., Xu, J., Wang, J., Mou, J., & Wang, L. (2022). The influence of family incivility on cyberbullying perpetration: A moderated mediation model. Front. Psychol, 13, 1-12.
Genç, Y. (2016). Gençlerin Sözel Şiddeti Öğrenme Yolları ve Şiddet Eğilimleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(30), 144-155.
Goleman, D. (1998). Duygusal Zeka-Neden IQ'dan Daha Önemli . Varlık Yayınları.
Hawkins, D. J., Herronkohl, T., Farrington, D. P., Brewer, D., Catalano, R. F., & Harachi, T. W. (1998). A review of predictors of youth violence. In R. Loeber, & D. Farrington, Serious & violent juvenile offenders: Risk factors and successful interventions (pp. 106-146). Sage Publications, Inc.
Hinduja, S., & Patchin, J. W. (2013). Social influences on cyberbullying behaviors among middle and high school students . J Youth Adolescence, 42, 711-722.
Hung, K. H., Gu, F. F., & Yim, C. K. (2007). A Social Institutional Approach to Identifying Generation Cohorts in China with a Comparison with American Consumers. Journal of International Business Studies, 38, 836-853.
IPSOS. (2023, 4 28). Çocukların Alışkanlıkları Değişiyor: Televizyonun Yerini İnternet Alıyor . IPSOS: https://www.ipsos.com/tr-tr/cocuklarin-aliskanliklari-degisiyor-televizyonun-yerini-internet-aliyor adresinden alındı
Kızmaz, Z. (2006). Şiddetin Sosyo-Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 247-267.
Kanbur, A., & Kanbur, E. (2018). İşyerinde Siber Zorbalık Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Sınama Çalışması . Psikoloji Çalışmaları, 38(2), 237-258.
Kaplan, G. (2022). Gençler Dijital Flört Şiddetinin Toplumsal Cinsiyet Algısı ve İnternet Bağımlılığı İlişkisi. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aile ve Tüketici Bilimleri Anabilim Dalı.
Karaboğa, F., & Işık, M. (2021). Dijital Şiddet ve Nefret Söylemi. Spor, Eğitim ve Çocuk (SEÇ), 2(1), 1-26.
Kowalski, R. M., & Limber, S. P. (2013). Psychological, physical, and academic correlates of cyberbullying and traditional bullying . J Adolesc Health, 53(1), 13-20.
Lyndon, A., Bonds-Raacke, J., & Cratty, A. D. (2011). College students' Facebook stalking of ex-partners. Cyberpsychol Behav Soc Netw ., 14(12), 711-716.
Markowitz, F. E. (2003). Socioeconomic disadvantage and violence: Recent research on culture and neighborhood control as explanatory mechanisms. Aggression and Violent Behavior, 8(2), 145-154.
Mishna, F., Khoury-Kassabri, M., Gadalla, T., & Daciuk, J. (2012). Risk factors for involvement in cyber bullying: Victims, bullies and bully–victims. Children and Youth Services Review, 34(1), 63-70.
Modecki, K. L., Minchin, J., Harbaugh, A. G., Guerra, N. G., & Runions, K. C. (2014). Bullying prevalence across contexts: a meta-analysis measuring cyber and traditional bullying. J Adolesc Health, 55(5), 602-611.
Okumuş, E. (2014). Doğamızdaki Şiddet . Siyah Beyaz Yayınları.
Oğuz Özgür, H., & Özkul, M. (2022). Risk Toplumunda Kuşakların Yeni Şiddet Deneyimi: Dijital Şiddet. Turkish Studies, 17(3), 551-568.
Özmen, Ş. Y. (2018). Dijital Şiddet, Siber Zorbalık ve Yeni Medya Okuryazarlığı Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61), 958-966.
Palermiti, A. L., Servidio, R., Bartolo, M. G., & Costabile, A. (2017). Cyberbullying and self-esteem: An Italian study. Computers in Human Behavior, 69, 136-141.
Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2006). Bullies Move Beyond the Schoolyard A Preliminary Look at Cyberbullying . Youth Violence and Juvenile Justice , 4(2), 148-169.
Pew Research Center. (2023, 4 28). The State of Online Harassment. pewresearch: https://www.pewresearch.org/internet/2021/01/13/the-state-of-online-harassment/ adresinden alındı
Piotrowski, C. (2012). From Workplace Bullying to Cyberbullying: The Enigma of E-Harassment in Modern Organizations. Organization Development Journal, 30(4), 44-53.
Privitera, C., & Campbell, M. A. (2009). Cyberbullying: the new face of workplace bullying? Cyberpsychol Behaviour, 12(4), 395-400.
Semiz Türkoğlu, H. (2022). Dijital Şiddet Kavramı Üzerinden Linç Kültürü: Twitter Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Yüzyıl’da İletişim Kongresi. İstanbul: Yeni Yüzyıl Üniversitesi.
Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S., & Tippett, N. (2008). Cyberbullying: its nature and impact in secondary school pupils. J Child Psychol Psychiatry, 49(4), 376-385.
Soyadı, A. (2020, Temmuz). Çalışma Başlığı. Selçuk İletişim, 13(2), 1-12.
Şener, G., & Abınık, N. (2023, 4 28). Türkiye’de Dijital Şiddet Araştırması. CyberMag: https://www.cybermagonline.com/turkiyede-dijital-siddet-arastirmasi adresinden alındı
Türk, A. (2013). Y Kuşağı. Kafekültür Yayıncılık.
Türkoğlu, T. (2013). Dijital Tefekkür. Beyaz Yayınları.
Tamer, N., & Vatanartıran, S. (2014). Ergenlerin Teknolojik Zorbalık Algıları. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 1(2), 1-20.
Tennant, J. E., Demeray, M. K., Coyle, S., & Malecki, C. K. (2015). The dangers of the web: Cybervictimization, depression, and social support in college students. Computers in Human Behavior, 50, 348-357.
TÜİK. (2023, 4 28). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022. TÜİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587 adresinden alındı
Tokunaga, R. S. (2010). Following you home from school: a crtitical review and synthesis of research on cyberbulling victimization. Computers in Human Behavior, 26(3), 277-287.
United Nations. (2023, 4 28). United Nations Department of Economic and Social Affairs. IGF Annual Meetings Proceedings : https://www.intgovforum.org/en/content/igf-annual-meetings-proceedings adresinden alındı
Varela, J. J., Hernández, C., Miranda , R., Barlett, C. P., & Rodríguez-Rivas, M. E. (2022). Victims of Cyberbullying: Feeling Loneliness and Depression among Youth and Adult Chileans during the Pandemic. Int J Environ Res Public Health ., 19(5886), 1-15.
Wang, J.-L., Jackson, L. A., Zhang, D.-J., & Su, Z.-Q. (2012). The relationships among the Big Five Personality factors, self-esteem, narcissism, and sensation-seeking to Chinese University students’ uses of social networking sites (SNSs). Computers in Human Behavior, 28, 2313-2319.
Worchel, S., Cooper, J. M., Goethals, G., & Olson, J. M. (1999). Social Psychology. Nelson-Hall, Inc .
Yıldırım, E. (2019). Sosyal medyada kadınlara yönelik dijital şiddet / Digital violence against women in social media. İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı.
Yiğit, M. F., & Seferoğlu, S. S. (2017). Siber Zorbalıkla İlişkili Faktörler ve Olası Çözüm Önerileri Üzerine Bir İnceleme. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 4(2), 13-49.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.