Ülkelerin Sosyo-Ekonomik Göstergelerinin Cinsiyete Özgü Ortalama Yaşam Süreleri Üzerindeki Etkisinin Panel Veri Analiziyle İncelenmesi

Osman ŞENOL, Fevzi AKBULUT

Öz


Sağlık teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ve sağlık hizmetlerinde yapılan iyileştirmelerle ortalama yaşam süresi yıldan yıla artmaktadır. Ortalama yaşam süresinin gelişmiş ülkelerde gelişmekte olan ülkelere göre daha fazla olduğu, kadınlarda ise erkeklere göre ortalama yaşam süresinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Ortalama yaşam süresini etkileyen birçok faktör bulunduğundan bu çalışmada cinsiyete özgü yaşam süresini etkilediği düşünülen sosyo-ekonomik faktörler incelenmiştir. Bu kapsamda Dünya Bankası gelir sınıflandırmasına göre üst-orta gelir grubunda yer alan ülkelerin cinsiyete özgü ortalama yaşam sürelerinin sosyo-ekonomik göstergeler ile ilişkisini incelemek amacıyla panel veri analizi yöntemi uygulanmıştır. Çalışmada üst-orta gelir grubunda yer alan 54 ülkeden verilerine ulaşılabilen 40 ülke analiz edilmiş ve Dünya Bankası veri tabanından alınan ülkelere ait 1991-2020 yılları arasındaki veriler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda enflasyon, işsizlik ve nüfus artışının ortalama yaşam süresi üzerinde negatif bir etkisinin olduğu, kişi başı gelir ve ekonomik büyümenin ise ortalama yaşam süresini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca ortalama yaşam süresini olumlu yönde en fazla etkileyen faktörün ekonomik büyüme olduğu görülmüştür

Anahtar Kelimeler


Panel Veri Analizi, Ortalama Yaşam Süresi, Sosyo-Ekonomik Göstergeler

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Açıkgöz, E., Uygurtürk, H., & Korkmaz, T. (2015). Analysis of Factors Affecting Growth of Pension Mutual Funds İn Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(2), 427-433.

Baltagi, B., & Moscone, F. (2010). Health Care Expenditure and Income In The OECD Reconsidered: Evidence From Panel Data. ZA Discussion Paper.

Barufi, A., Haddad, E., & Paez, A. (2012). Infant Mortality In Brazil, 1980-2000: A Spatial Panel Data Analysis. BMC Public Health, 12(181), 1-15.

Çağlayan-Akay, E., & Oskonbaeya, Z. (2020). Bebek ölüm oranlarının belirleyicileri: Geçiş ülkeleri üzerine dinamik panel veri analizi. M. Şahin içinde, Sürdürülebilir yaşam (s. 63-83). Racing Academy Press.

Çalışkan, Z. (2009). OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34, 117-137.

Dhrif, A. (2018). Health-Care Expenditures, Economic Growth And Infant Mortality: Evidence From Developed And Developing Countries. Cepal Review.

Ergün, S., & Atay-Polat, M. (2018). Türkiye’de Bölgeler Düzeyinde Sağlık Harcamalarını Etkileyen Unsurların Panel Veri Analizi ile Belirlenmesi. Business And Management Studies: An International Journal, 6(4), 1285-1309.

Ergün, S., & Atay-Polat, M. (2019). Farklı Gelir Grubundaki Ülkelerde Ekonomik Büyüme ve Çevre Kalitesinin Sağlık Harcamaları Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. Kastamonu Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 21(1), 48-75.

Hartwing, J. (2010). Is Health Capital Formation Good for Long-Term Economic Growth?-Panel Granger-Causality Evidence for OECD Countries. Journal of Macroeconomics, 32, 314-325.

Heshmati, A. (2001). On The Causality Between GDP and Health Care Expenditure In Augmented Solow Growth Model. Working Paper Series in Economics and Finance.

Houweling, T., & Kunst, A. (2009). Socio-Economic Inequalities In Childhood Mortality In Low- And Middle-Income Countries: A Review of The İnternational Evidence. British Medical Bulletin, 93, 7-26.

Iram, U., & Butt, M. (2008). Socioeconomic Determinants of Child Mortality In Pakistan Evidence From Sequential Probit Model. International Journal of Social Economics, 35(1-2), 63-76.

Ntogwa-Ng'habi, B. (2012). Economic Growth and Human Development; A Link Mechanism An Empirical Approach. Munich Personal REPEC Archive, 1-48.

O'Brien, R. (2007). A Calculation Regarding Rules Of Thumb For Variance Inflation Factors. Quality and Quantity, 41(5), 673-690.

Orwat-Acedanska, A. (2019). Dynamic Spatial Panel Data Models In Identifying Socio-Economic Factors Affecting The Level of Health In Selected European Countries. European Spatial Research and Policy, 26(1), 195-211.

Rezaei, S., Matin, B., & Rad, E. (2015). Socioeconomic Determinants of Infant Mortality In Iranian Children: A Longitudinal Econometrics Analysis. International Journal Pediatrics, 3(1), 375-380.

Rutstein, S. (2000). Factors Associated With Trends In Infant and Child Mortality In Developing Countries During The 1990s. Bulletin of the World Health Organization, 78, 1256-1270.

Sağın, A., & Karasaç, F. (2020). Obezitenin Sosyo-Ekonomik Belirleyicileri: OECD Ülkeleri Analizi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(21), 183-200.

Sari, V., & Prasetyani, D. (2021). Socioeconomic Determinants of Infant Mortality Rate In ASEAN: A Panel Data Analysis. Journal of ASEAN Studies, 9(1), 73-85.

Shobande, O. (2020). The Effects of Energy Use On Infant Mortality Rates In Africa. Environmental and Sustainability Indicators, 5, 1-11.

Şaşmaz, M., Odabaş, H., & Yayla, Y. (2019). OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları ile Kalkınma Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi. Yönetim ve Ekonomi, 26(3), 851-866.

Yılmaz, F., Boz, C., & İnce, Ö. (2021). Sağlık Hizmetleri Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi ile Belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İ.İ.B.F., 8(2), 577-590.

Zakir, M., & Wunnava, P. (1999). Factors Affecting Infant Mortality Rates: Evidence From Cross-Sectional Data. Applied Economics Letters, 6, 271-273.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.