Bir Düşünce Tarihi Metodolojisi: Şerif Mardin’in Bilgi Sosyolojisi Perspektifi Üzerine Bir Değerlendirme
Öz
Bilgi sosyolojisi, bir düşünce tarihi metodolojisi olarak fikir ürünlerinin toplumsal ve siyasal yapının şekillenmesindeki etkilerini sosyal bilim perspektifiyle ele alarak onları bilimsel araştırmaların konusuna dönüştüren, böylece toplumsal ve siyasal düşünce tarihi araştırmaları için oldukça zengin bir arka plan okuması yapma fırsatı sunan teorik bir disiplin olarak ifade edilebilir. Türkiye’de bahse konu arka plan okumasından ilk yararlanan sosyal bilimcilerin başında Şerif Mardin gelmektedir. Bu çalışma; toplumsal ve siyasal süreçleri fikir tarihi ve tahlilleri üzerinden ele alan Mardin’in bilgi sosyolojisi perspektifine dair bir değerlendirmeyi içermektedir. Çalışma, veri analiz yöntemi olarak doküman analizine dayanmaktadır. Çalışmanın amacı, bilgi sosyolojisi metodolojisini açıklayarak Mardin’in bilgi sosyolojisi perspektifine ilişkin açıklayıcı bir çerçeve oluşturmaya çalışmaktır. Dolayısıyla çalışma, bilgi sosyolojisi disiplinin neye karşılık geldiği, Mardin’in bilgi sosyolojisi perspektifinin arka planı ve neleri içerdiği, bu arka planın Mardin’in Türkiye’nin düşünce tarihine ilişkin tahlillerine ne ölçüde katkı sunduğu sorularına yanıt aramaktadır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Arı, Y. (2019). Karl Mannheim’in Bilgi Sosyolojisi. Social Sciences Studies Journal, 5(30), 1085-1191.
Arlı, A. (2018). Oryantalizm-Oksidentalizm ve Şerif Mardin (4. b.). İstanbul: Küre Yayınları.
Bal, H. (2004). Bilginin Felsefesi: Sosyolojik Boyutları. Isparta: Fakülte Yayınları.
Berger, P., & Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşâsı, Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. (V. S. Öğütle, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Bostan, M. (2012). C. Wright Mills’in Sosyoloji Anlayışı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
Burke, P. (2004). Gutenberg’den Diderot’ya Bilginin Toplumsal Tarihi (2. b.). (M. Tunçay, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Doğan, N. (2008). Şerif Mardin, Türk Sosyolojisi ve Sosyolojik Teori. İçinde Taşkın Takış (Ed.), Şerif Mardin Okumaları (ss. 19-41). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Freud, S. (2000). Bir Yanılsamanın Geleceği, Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları. (A. Yardımlı, Çev.). İstanbul: İdea Yayınevi.
Hekman, S. (1999). Bilgi Sosyolojisi ve Hermeneutik: Mannheim, Gadamer, Foucault ve Derrida. (H. Arslan, & B. Balkız, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Kayalı, K. (2008). Şerif Mardin Okumaları Konusunda Bazı Sorular ya da Bazı Sorunlar. İçinde Taşkın Takış (Ed.), Şerif Mardin Okumaları (ss. 91-102). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Keyman, F. (2001). Şerif Mardin, Toplumsal Kuram ve Türk Modernitesini Anlamak. Doğu Batı (16), 9-29.
Mannheim, K. (2002). İdeoloji ve Ütopya. (M. Okyayuz, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Mardin, Ş. (1990). Türkiye’de Toplum ve Siyaset, Makaleler 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1991a). Türk Modernleşmesi, Makaleler 4. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1991b). Türkiye’de Din ve Siyaset, Makaleler 3. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1992a). İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1992b). Din ve İdeoloji (5. b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (2005a). Modern Türk Sosyal Bilimleri Üzerine Bazı Düşünceler. İçinde Reşat Kasaba, & Sibel Bozdoğan (Ed.), Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik (3. b., ss. 54-69). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Mardin, Ş. (2005b). Operasyonel Kodlarda Süreklilik, Kırılma ve Yeniden İnşa: Dün ve Bugün Türk İslami İstisnacılığı. Doğu Batı (31), 29-52.
Mardin, Ş. (2008). Jön Türklerin Siyasi Fikirleri, 1895-1908 (15. b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (2009). Sosyolojiden Tarihe Bakmak. İçinde Elisabath Özdalga (Ed.), Tarihsel Sosyoloji (2. b., ss. 209-227). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Mardin, Ş. (2015). Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu. (F. Unan vd., Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Marx, K. (2006). Komünist Parti Manifestosu (3. b.). (L. Kavas, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
Marx, K. (2009). Hegel'in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi. (2. b.). (K. Somer, Çev.). Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (2011). Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı. (4. b.). (S. Belli, Çev.). Ankara: Sol Yayınları.
McCarthy, E. D. (2002). Bilgi Kültürü. (F. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Chiviyazilari Yayınları.
Mills, C. W. (2005). Bilgi, Sosyoloji ve Bilgi Sosyolojisi Üzerine. (V. S. Öğütle, Der. ve Çev.). Ankara: Parafgraf Yayınları.
Mills, C. W. (2016). Sosyolojik Tahayyül. (Ö. Küçük, Çev.). Hil Yayınları.
Okyayuz, M. (2002). Sunuş. İçinde Karl Mannheim, İdeoloji ve Ütopya (ss. 9-24). Ankara: Epos Yayınları.
Öğütle, V., & Bakız, B. (2016). Bilim Sosyolojisi Üzerine Bazı Tespitler ve Gündem Önerileri. İçinde Vefa Saygın Öğütle, & Bekir Balkız (Ed.), Bilim Sosyolojisi İncelemeleri, Temel Yaklaşımlar, Kavramlar ve Tartışmalar (ss. 13-29). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Stark, W. (2010). The Sociology of Knowledge. New York: Routledge Press.
Weber, M. (2014). Toplumsal ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı (2. b.). (Ö. Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.