Âşık Ömer Divanı’na Katkılar VII

Öz

Âşık Ömer 17. yüzyılda yaşamış önemli bir halk şairidir. Şiirleri incelendiğinde onun sadece halk şiiri tarzında değil, aynı zamanda divan şairleriyle boy ölçüşecek seviyede aruzla şiirler yazdığı anlaşılmaktadır. Âşık Ömer, şiirlerinin sanatsal güzelliği ve Türk edebiyatı tarihindeki ününe oranla hakettiği seviyede araştırma konusu olmamıştır. Şiirleriyle ilgili en kapsamlı çalışma henüz on yıl kadar önce yapılmış ve bu çalışmada 1455 şiir yer almıştır. Bu 1455 şiir,  Âşık Ömer’in divanın altı farklı nüshası karşılaştırılarak ve daha önce yayımlanan şiirler taranarak bir araya getirilmiştir. Onun şiirlerinin bu kadarla sınırlı olmayıp iki bini aştığı tahmin edilmektedir. Alanın uzmanlarının malumudur ki neredeyse her mecmua ve cönkte Âşık Ömer’e ait şiirlere rastlamak mümkündür. Yakup Karasoy ve Orhan Yavuz’un 2010 yılında Âşık Ömer Divanı’nı yayımlamasından sonra cönk ve mecmualardaki şiirlerden hareketle Âşık Ömer Divanı’na katkı mahiyetinde çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda şu ana kadar altı çalışma yapılmış ve bu altı çalışmada toplam 148 yeni şiir tespit edilmiştir.

 Bu makale Âşık Ömer Divanı’na katkı olarak hazırlanan çalışmaların yedincisidir. İki farklı mecmua taranmıştır. Mecmualardan biri Millî Kütüphane Abdullah Öztemiz koleksiyonunda 06 MİL YZ A 2623, diğeri ise Edirne Selimiye Yazma Eserler Kütüphanesi’nde 22 Sel 2207/2 numara ile kayıtlıdır. Millî Kütüphane Abdullah Öztemiz koleksiyonunda bulunan mecmua ilk defa tarafımızdan okunmuştur. Edirne Selimiye Yazma Eserler Kütüphanesi’ndeki mecmua üzerine ise bir yüksek lisans çalışması yapılmıştır. Bu mecmuanın yazısı oldukça kötüdür. Söz konusu yüksek lisans çalışmasında Âşık Ömer’ ait şiirlerde çok sayıda okuma yanlışı vardır. Tezin sonunda yer alan tıpkıbasımdan faydalanılarak Âşık Ömer kaydı olan şiirler tarafımızdan yeniden okunmuştur.

Bu iki mecmuada Âşık Ömer’e ait toplam 70 şiir bulunmaktadır. Bu 70 şiirin 47 tanesi Âşık Ömer Divanı’nda mevcut olup 23 tanesi ise yer almamaktadır. Âşık Ömer Divanı’yla ortak şiirlerde kelime düzeyinde varyantlaşmalar vardır. Genel olarak mecmualardaki şiirlerde eksiklikler vardır. Ortak şiirlerde Âşık Ömer Divanı’nda olmayan sadece bir dörtlük tespit edilmiştir.