Entropi Temelli Copras ve Aras Yöntemleri ile Borsa İstanbul İnşaat Endeksi (XINSA) Firmalarının Finansal Performans Analizi

İbrahim Erem ŞAHİN, Kadir Burhan KARACAN

Öz


Türk inşaat sektörü, ulusal ve uluslararası pazarlarda gerçekleştirdiği önemli faaliyetlerin etkisiyle ve kendisine bağlı alt sektörlerin ürettiği mal ve hizmetlere talep oluşması sebebiyle Türk ekonomisinin lokomotifi olma özelliğine sahiptir. Türk inşaat sektörü 2. Dünya Savaşı’nda sonra Marshall Planı yardımlarıyla gelişme göstermiş ve sektörün önde gelen firmaları kurulmuştur. İnşaat sektörünün gelişmesinde bürokrasi, uluslararası kredi kuruluşları, politika ve ekonomiyi etkileyen kararlar gibi doğrudan etkileyen faktörler bulunmaktadır. İnşaat sektöründe meydana gelen yüksek oranlı ve istikrarlı büyüme, beraberinde istihdam yaratma ihtiyacı doğurmuş ve Türkiye ekonomisi için inşaat sektörünün önemi daha belirgin hale gelmiştir. Gelişen ve büyüyen bu sektörde firma sayılarının artması beraberinde rekabeti de getirmiş ve firmaların mali performans analizi rekabet üstünlüğü sağlamada ön plana çıkmıştır. Firmaların mali durumu, dönem içerisindeki faaliyetlerinin yeterlilik düzeyinin ölçülmesi ve gelecek dönemlere ait tahminlerin yapılabilmesi için mali tablolarda yer alan dönemsel verilerin okunabilir, anlamlandırılabilir ve yorumlanabilir hale getirilmesi gerekmektedir. Mali tablo verilerinin analizinde kullanılan en yaygın analiz Oran (Rasyo) analiz tekniğidir. Oran analiz tekniği, mali tablo verilerinin aralarındaki anlamlı ilişkileri rakamsal olarak ortaya çıkaran ve bu oranların birbirleri ile kıyaslanmasına ve analiz edilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Oran analiz tekniğinin kullanımı sonucunda birçok veri bulunmaktadır ve bu veriler karar vermeyi zorlaştırmaktadır. Çok kriterli karar verme yöntemleri karar vericilere en iyi olanı önererek firmaların finansal analizleri sonucunda finansal performansları hakkında objektif veriler sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul İnşaat Endeksi’nde faaliyet gösteren firmaların finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılarak karşılaştırılmasıdır. Firmalar arasındaki farklılık, firmaların 2018 yılında Kamu Aydınlatma Platformu’ndan elde edilen verilere ait finansal oranlar, çok kriterli karar verme yöntemlerinden Entropi, Copras ve Aras yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analizin gerçekleştirilebilmesi için 2018 yılı verileri Rasyo (Oran) Analizine tabii tutulmuştur. Analizin devamında elde edilen rasyoların entropi analizi yapılarak ağırlık dereceleri objektif olarak hesaplanmış ve nihai performans sıralaması için çok kriterli karar verme yöntemleri uygulanmıştır. Copras ve Aras yöntemleri sonucunda, iki yönteminde finansal performans sıralaması benzer olup 2018 yılı için finansal performansı yüksek olan firma Edip Gayrimenkul Yatırım Sanayi Ve Ticaret A.Ş. olmuştur.


Anahtar Kelimeler


Çok Kriterli Karar Verme, Copras, Aras, Entropi, İnşaat Sektörü

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Akgül, Y. (2019). "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Türk Bankacılık Sisteminin 2010-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi", Finans, Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 567-582.

Altıntaş, F. F. (2020). "Kuzey Avrupa Ülkelerinin Yaşam Kalitesi Performanslarının Aras ve Copras Teknikleri İle Değerlendirilmesi", International Social Sciences Studies Journal, 6(57), 858-869.

Arslan, H. M. (2017). "AHP-ARAS Hibrit Yöntemi ile Lojistik İşletmelerinin En Uygun Araç Seçimi". Alphanumeric Journal, 5(2), 271-282.

Ayçin, E., Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2019.

Aytaç Adalı, E., & Tuş Işık, A. (2016). "Air Conditioner Selection Problem With Copras and Aras Methods". Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 124-138.

Aytekin, S., & Erol, A. F. (2018). "Finansal Performans Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Temel Belirleyicisi Midir? BIST Sürdürülebilirlik Endeksinde ARAS Yöntemi ile Bir Uygulama", International Journal of Economic and Administrative Studies(17.UİK Özel Sayısı), 869-886.

Ertikin, K. (2019). Topsis ve Promethee Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Finansal Performansın Karşılaştırılması: BIST İnşaat Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Bursa

Gümüş, U. T., Öziç, H. C., & Sezer, D. (2019). "BİST’ te İnşaat ve Bayındırlık Sektöründe İşlem Gören İşletmelerin SWARA ve ARAS Yöntemleriyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi", Uluslararası Toplum Araştırmalar Dergisi, 10(17), 835-858.

Hacıfettahoğlu, Ö. (2018). "Finansal Performans Değerlendirmesinde Bütünleşik Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı: Türk İnşaat Firmaları Örneği", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon

Hacıfettahoğlu, Ö., & Perçin, S. (2020). "Bütünleşik ÇKKV Yaklaşımı İle Finansal Boyutta Türk İnşaat Firmalarının Performansının Değerlendirilmesi", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 543-5467.

Kaplanoğlu, E. (2018). "Aras ve Copras Yöntemleriyle Nakit Akışına Dayalı Performans Ölçümü: BIST Kimya, Petrol, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektöründe Bir Uygulama", Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2), 153-184.

Karasioğlu, F., & Eren, T., Finansal Tablolar Analizi. Konya: Atlas Akademi, 2015.

Koç, N., & Uysal, F. (2017). "Reverse Logistics And Application of Aras Method", Journal of Management, Marketing and Logistics, 4(2), 178-185.

Organ, A., & Katrancı, A. (2016). "Evaluation of Habitability Level Called Fragile Eight Countries By Multi Criteria Decision Making", Balkan Journal Of Social Siciences, 73-90.

Önder , E., & Altıntaş, A. T. (2017). "Financial Performance Evaluation of Turkish Construction Companies in", International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 7(3), 108-113.

Özbek, A., Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve Excel İle Problem Çözümü. Kırıkkale: Seçkin Yayıncılık, 2017.

Özbek, A., & Engür , M. (2019). "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Öğrenci İşleri Otomasyon Seçimi", Kocatepe İktisadi ve İdari Bİlimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 1-18.

Uzan Bozkurt, Ş. (2020). "Analysis of Supplier Selection Process with Multi Criteria Decision Making Techniques; Example of an Airline Company", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(2), 315-334.

Yıldırım, B. F. (2015). "Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde ARAS Yöntemi", Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), 285-296.

Zavadskas, E., & Turskis, Z. (2010). "A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision-making". Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172.

Zavadskas, E., Turskis, Z., & Vilutiene, T. (2010). "Multiple Criteria Analysis of Foundation Instalment Alternatives by Applying Additive Ratio Assessment (ARAS) Method", Archives of Civil and Mechanical Engineering, 10(3), 123-141.

Zhang, X., Wang, C., Li, E., & Xu, C. (2014). "Assessment Model of Ecoenvironmental Vulnerability Based on Improved Entropy Weight Method". The Scientific World Journal.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.