Milli Eğitim Bakanlığında Norm Kadro Uygulaması: Isparta İlinde Okul Yöneticileri Üzerinden Bir Değerlendirme

Öz

İnsan faktörü, örgüt amaçlarına ulaşmada kullanılan en önemli kaynaklar arasında yer almaktadır. Örgütlerin amaçlarına ulaşmak için gerekli personelin bulunması ve bu personelden en etkin ve verimli şekilde yararlanılması için gerekli örgütsel faaliyetlerin tümünü içeren personel yönetimi kavramı 1980’li yıllardan itibaren yerini daha kapsamlı olan insan kaynakları yönetimi kavramına bırakmaya başlamıştır. Türkiye’de kamu personel yönetiminde kariyer sistemi esasının benimsenmiş olmasına rağmen 1950’li yıllardan bu yana iş sınıflandırması yani kadrolama sistemine geçiş için öneriler getirilmiştir. 1990’lı yıllarda getirilen norm kadro uygulamasıyla birlikte esasta değişiklik yapma ve tüm yapıyı kadrolama sistemine göre düzenleme politikası yeniden gündeme gelmiştir.İnsan kaynağı yönetimi konuları arasında yer alan norm kadro örgütlerde, insan faktöründen etkin ve verimli şekilde yararlanarak, emeğin verimliliğini attırmayı hedeflemektedir. Bu hedefini ise örgüt için optimum nitelik ve nicelikteki kadroyu saptayarak gerçekleştirir. Bu kadro saptama işlemi ile örgütün fayda maksimizasyonunda önemli derecede pozitif artış görülmektedir. Norm kadro uygulaması ile çalışanların sayı ve vasfına göre belirlenen kadro standartları oluşturularak kıyaslama yapılabilecek objektif veriler elde edilmektedir. Bu sayede çalışanların performansları daha hızlı ve hakkaniyete uygun olarak değerlendirilebilmesi, gereksiz unvan ve fazla istihdamın önlenmesi, çalışan ihtiyaçlarının tespitinin kolaylaşması sağlanabilmektedir. Bu çalışmada Isparta Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı eğitim kurumlarındaki yöneticilerin norm kadro çalışmaları hakkındaki görüşleri nitel araştırma yöntemiyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada norm kadro alanında uygulamada yaşanan ve tespit edilen sorunlara yönelik öneriler getirilmeye çalışılmıştır. Araştırmada Isparta merkezindeki 21 okul yöneticisi örneklem olarak seçilmiş ve elde edilen bulgular içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda norm kadro uygulamasının yöneticiler açısından düzensiz kadrolaşmayı önleyen, nesnel veriler sunarak güvenirliliği arttıran, kaynakların dengeli kullanımı bakımından gerekli ve yararlı bir çalışma olarak görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte hızlı norm dalgalanmaları ve eğitim bölgelerinin düzenlenmesi, çalışma körlüğünün engellenmesi gibi geliştirilmesi gereken alanlarında bulunduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen verilerle genele bakıldığında, norm kadro uygulamasının gözden geçirilmesi gereken alanları bulunmasına rağmen Milli Eğitim Bakanlığı açısından faydalı bir uygulama olduğu ve yöneticiler tarafından büyük ölçüde kabul gördüğü söylenebilir.