Erzurum Valisi Şahin Mustafa Paşa’nın Muhallefatı

Öz

Osmanlı’nın Sosyo-ekonomik tarihi açısından önemli bir yere sahip olan Muhallefat defterleri, ölen kişilerin bıraktığı menkullerini veya gayr-i menkullerini içeren kayıtlardır. Bu kayıtlar bulundukları tarihî dönemin ekonomik ve sosyal yapısını aydınlatırken aynı zamanda ait oldukları bireyin de servetiyle ilgili bilgi sahibi olmamıza imkân sağlamaktadır. Ayrıca giyim kuşam ile ev eşyalarının çeşitliliğinden kişinin ve toplumun kültürel özelliklerini öğreniriz.

Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nde silahdarlık, çeşitli bölgelerde muhafızlık, vezirlik, kaymakam vekilliği ve en son Erzurum vilayetine valilik ile görevlendirilmiş olan Şahin Mustafa Paşa’nın muhallefatı incelenmiştir. Söz konusu makale üç bölümden oluşmaktadır. İlk olarak genel manada tarihsel kaynak olarak muhallefat defterleri ve özellikleri ele alınmıştır. İkinci bölümde Şahin Mustafa Paşa’nın hayatına dair bilgiler yer almaktadır. Üçüncü bölüm ise Şahin Mustafa Paşa’ya ait muhallefat defterinin çevirisi ve değerlendirmesinden oluşmaktadır. Bu değerlendirmede muhallefat sahibinin sahip olduğu eşyalar Kitaplar, Giyecekler, Ev Eşyaları, Silahlar ve Av Malzemeleri, Köle ve Cariyeleri ve Diğer Eşyalar gibi ayrı başlıklar altında incelemeye tabi turulmuştur.

Böylece Şahin Mustafa Paşa’nın muhallefatından yola çıkarak 17. yüzyıl Osmanlı’da üst düzey devlet görevlilerinin geride bıraktıkları eşyalar üzerinden sahip oldukları servet ile ilgili bir değerlendirme yapmak mümkün olmuştur.