Terörizmin Hisse Senedi Piyasasındaki İşlem Adedi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği

Mustafa YILDIRIM, Fatma KÜÇÜK

Öz


Son yıllar terör olaylarında çarpıcı bir artışa şahitlik etmektedir. Bu tür olayların getirileri düşürerek ve volatiliteleri artırarak hisse senedi piyasaları üzerinde yıkıcı bir etki yaratmaları beklenir. Literatür her ne kadar çoğunlukla bu beklentiyi doğrulasa da, terörizmin etkisini genellikle getiriler ve volatiliteler bakımından ele alıp bunların temelinde yatan toplam devir işlem adedi (birim hisse başına düşen el değiştirme sayısı) bakımından ele almadığından kısıtlı kalmaktadır. Bu boşluktan hareketle bu çalışma, Temmuz 2013 - Haziran 2016 tarihleri arasında Türkiye’de meydana gelmiş olan terör saldırılarının Türk hisse senedi piyasası üzerindeki etkisini, literatürde sıkça yapıldığı gibi getiriler ve volatiliteler üzerinden değil bunların temelinde yatan toplam devir işlem adedi üzerinden incelemektedir. Belirlenen dönem aralığında daima BIST100’e kote olan firma hisseleri ile yapılan analiz, terörizmin Türkiye piyasasındaki devir işlem adedi üzerinde anlamlı pozitif bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Bu durum, terörizmin yatırımcılar arasında görüş farklılıklarına yol açtığını ve bunun sonucu olarak da bazı yatırımcıların hisselerini satarken diğer yatırımcıların ise bu hisseleri aldıkları fikrini öne sürmektedir. Bu sonucun daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla hisseler, sadece Borsa İstanbul’da işlem gören tek liste (single-listed) ve yabancı bir piyasada da alım-satımını kolaylaştırmak için depo sertifikasına sahip firma hisselerinin oluşturduğu çapraz liste (cross-listed) olarak iki gruba ayrılmış ve analiz her bir grup için tekrarlanmıştır. Terörizmin sadece tek liste devir işlem adedi üzerinde anlamlı (pozitif) bir etkisinin olduğu, çapraz liste devir işlem adedi üzerinde ise anlamlı herhangi bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Bu sonuç iki şekilde yorumlanmıştır. Tek listedeki hisseler esas olarak Türk yatırımcılar tarafından tutulmakta ve yabancı yatırımcılara oranla daha sık işlem yaptıkları bilinmektedir. Dolayısıyla ilk açıklama, Türk yatırımcıların terör olaylarına daha fazla tepki vermeleridir. Diğer taraftan, iki grup hisseleri karşılaştırıldığında, çapraz liste hisse senetlerinin daha büyük sermayeli firmalara ait olduğu görülmektedir. Bu nedenle, ikinci açıklama muhtemelen bu tür firmaların performanslarının terörizm gibi olumsuz olaylara karşı daha dirençli olacağını varsaymalarından haraketle, yatırımcıların daha belirgin firma hisseleri ile daha güvende hissetlemeleridir.

Anahtar Kelimeler


Terörizm; Hisse; Devir İşlem Adedi; Tek Liste; Çapraz Liste

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Ağırman, E., Özcan, M. ve Yılmaz, Ö. (2014). “Terörizmin Finansal Piyasalara Etkisi: Ampirik Bir Çalışma”, Journal of BRSA Banking & Financial Markets, 8(2):99-117.

Akarım, Y. D. (2013). “Uluslararası Çapraz Kotasyonun Risk ve Getiri Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (57), 137-148.

Akıncı, M. ve Yılmaz, Ö. (2015). “Bir Turizm Krizi Olarak Uluslararası Terörizm: Ülke Grupları İtibariyle Panel Veri Analizi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 51-76.

Akıncı, M., Akıncı, G. Y. ve Yılmaz, Ö. (2015). “Terörizmin Doğrudan ve Dolaylı Yatırımlar Üzerindeki Etkisi: Dış Yardımlar Ne Kadar Telafi Edici?”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(1), 1-33.

Alam, A. (2012). “Terrorism and Stock Market Development: Causality Evidence From Pakistan”, Journal of Financial Crime, 20(1), 116-128.

Arin, K. P., Ciferri, D. ve Spagnolo, N. (2008). “The Price of Terror: The Effects of Terrorism on Stock Market Returns and Volatility”, Economics Letters, 101(3), 164-167.

Arin, K. P. ve Omay, T. (2009). “The Endogenous and Non‐Linear Relationship Between Terrorism and Economic Performance: Turkish Evidence”, Defence and Peace Economics, 20(1), 1-10.

Aslam, F. ve Kang, H. G. (2015). “How Different Terrorist Attacks Affect Stock Markets”, Defence and Peace Economics, 26(6), 634-648.

Bai, J. ve Perron, P. (1998). Estimating and Testing Linear Models with Multiple Structural Changes, Econometrica, 47-78.

Baysal, E. (2015), Çözüm: Türkiye'nin Kronikleşen Terör Sorununa Ekonomi Reçetesi, Öteki Adam Yayınları.

Borsa Trendleri Raporu (2017), Merkezi Kayıt Kuruluşu, Ocak-Aralık 2017, Sayı. XXII. http://www.tuyid.org/files/yayinlar/Borsa_Trendleri_Raporu_XXIII_TR.pdf

Campbell, J. Y., Grossman, S. J. ve Wang, J. (1993). “Trading Volume and Serial Correlation in Stock Returns”, The Quarterly Journal of Economics, 108(4), 905-939.

Chen, A. H. ve Siems, T. (2004).“The Effects of Terrorism on Global Capital Markets”, European Journal of Political Economy, 20(2):349-366.

Christofis, N., Kollias, C., Papadamou, S. ve Stagiannis, A. (2010). “Terrorism and Capital Markets: The Effects of the Istanbul Bombings” (No. 31), Economics of Security Working Paper.

Chuliá, H., Climent, F. J., Soriano, P. ve Torró, H. (2007). “Volatility Transmission Patterns and Terrorist Attacks”, Instituto Valenciano de Investigaciones Económicas, SA, 2007-09:607-619.

Çay, A. M. (1994). Her Yönüyle Kürt Dosyası, Turan Kültür Vakfı, İstanbul.

Drakos, K. (2010). “Terrorism Activity, Investor Sentiment, and Stock Returns”, Review of Financial Economics, 19(3), 128-135.

Drakos, K. ve Konstantinou, P. T. (2014). “Terrorism, Crime and Public Spending: Panel VAR Evidence From Europe”, Defence and peace economics, 25(4), 349-361.

Eckstein, Z. ve Tsiddon, D. (2004). “Macroeconomic Consequences of Terror: Theory and the Case of Israel”, Journal of Monetary Economics, 51(5), 971-1002.

Eldor, R. ve Melnick, R. (2004). “Financial Markets and Terrorism”, European Journal of Political Economy, 20(2), 367-386.

Essaddam, N. ve Karagianis, J. M. (2014). “Terrorism, Country Attributes, and the Volatility of Stock Returns”, Research in International Business and Finance, 31, 87-100.

Gupta, S., Clements, B., Bhattacharya, R. ve Hakravarti, S. C. (2004). “Fiscal Consequences of Armed Conflict and Terrorism in Low- and Middle-İncome Countries”, European Journal of Political Economy, 20:403-421.

Howe, J. S. ve Kelm, K. (1987). “The Stock Price Impacts of Overseas Listings”, Financial Management, 51-56.

Jones, C. M., Kaul, G. ve Lipson, M. L. (1994). “Transactions, Volume, and Volatility”, The Review of Financial Studies, 7(4), 631-651.

Kalev, P. S., Nguyen, A. H. ve Oh, N. Y. (2008). “Foreign Versus Local Investors: Who Knows More? Who Makes More?”, Journal of Banking & Finance, 32(11), 2376-2389.

Karabulut, R. ve Ahmet, U. Ğ. U. R. (2014). “Taksim Gezi Olaylarının (Mayıs-Haziran 2013)Türk Finans Sektörüne Etkisi”, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 281-295.

Karagöl, E. T. (2016). “15 Temmuz Darbe Girişimi ve Türkiye Ekonomisi”, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 37-49.

Karpoff, J. M. (1986). “A Theory of Trading Volume, American Finance Association”, The Journal of Finance, 41(5):1069-1087.

Lang, M.H., Lins, K.V. ve MIller, D.P. (2003). “ADRs, Analysts, and Accuracy: Does Cross Listing in the United States Improve a Firm’s Iinformation Environment and Increase Market Value?”, Journal of Accounting Research, 41 (2), 317–345.

Llussá, F. ve Tavares, J. (2011). “Which Terror at Which Cost? On The Economic Consequences of Terrorist Attacks”, Economics Letters, 110(1), 52-55.

Lo, A. W. ve Wang, J. (2001). “Stock market trading volume”.

Mutan, O. C. ve Topçu, A. (2009). “Türkiye Hisse Senedi Piyasasının 1990-2009 Tarihleri Arasında Yaşanan Beklenmedik Olaylara Tepkisi”, Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Raporu.

Nitsch, V. ve Schumacher, D. (2004). “Terrorism and International Trade: An Empirical Investigation”, European Journal of Political Economy, 20(2):423-433.

Shahbaz, M. A., Javed, A., Dar, A. ve Sattar, T. (2013). “Impact of Terrorism on Foreign Direct İnvestment in Pakistan”, Archives of Business Research, 1(1):1-7.

Stulz, R.M., Doidge, C. ve Karolyi, G.A. (2004). “Why are Foreign Firms Listed in the US Worth More?” Journal of Financial Economics, 71 (2), 205–238.

Türkiye Sermaye Piyasası Birliği 2013-2016 Raporları, https://www.tspb.org.tr/tr/yillik-yayinlar.

Yıldırım, M. (2018). “Hisse Senedi Piyasasının Terörizme Karşı Duyarlılığı/Duyarsızlığı Üzerine: Türkiye Örneği”, Ege Academik Bakış Dergisi, 18(2): 169-178.

Zussman, A. ve Zussman, N. (2006). “Assassinations: Evaluating The Effectiveness of an Israeli Counterterrorism Policy Using Stock Market Data”, Journal of Economic Perspectives, 20(2), 193-206.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.