Serbest Ticaret ve Korumacılık, Avrupa Birliği’nde Malların Serbest Dolaşımı ve Türkiye’nin Uyumu

Öz

Malların serbest dolaşımı, Avrupa Birliğinin başarıhikayelerinden bir tanesi olup, Avrupa Birliğinin dört temel serbestisinden
(kişilerin, hizmetlerin ve sermaye) biridir. Bu yüzden AB Müktesebatıfasıl başlıklarından ilki malların serbest dolaşımıilkesine
uyumdur. Malların serbest dolaşımıdışticaret politikasıaraçlarından gümrük vergisi, ihracat ve ithalat miktar kısıtlamalarıve eş
etkili önlemler, tarife benzeri araçlar ve ticarette görünmez engellerin kullanılmasının yasaklanmasıhedeflenir. Bu amaçla, Birliğe
üye ülkelerin kuruluşanlaşmasında belirlenen ortak ticaret politikasına uyumu ve ticari malların belirlenen standartlara uyumunu
sağlamasıgerekmektedir.
Bu bağlamda, Malların serbest dolaşımıfasılı, bu uyumla ilgili teknik şartlarıbelirlemektedir. Bu uyum sadece üye ülkeleri değil,
Birlikle ortak Pazar içinde ticaret yapan üçüncü ülkelerin ticari mallarınıda kapsamakta ve bu yüzden üçüncü ülkeler birlik içinde
herhangi bir teknik engelle karılaşmamak adına belirlenen kurallara uygun mallarıithal etmelidirler. Birlik ayrıca 1968 yılında
Gümrük birliği kurduğu için, üçüncü ülkelere karşıbir Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) uygulanmaktadır. Serbest dolaşıma dahil
olan mallar; topluluk menşeli mallar, üçüncü ülke menşeli mallar ve bir üye devlet gümrüğünce gümrüklenip topluluğa giren
mallarıiçermektedir. Serbest dolaşım ile gümrük vergileri ve miktar kısıtlamalarıüyeler arasında kaldırılmıştır.
Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında malların serbest dolaşımıyla ilgili hükümlerin belirlenmesinde, 1963 Ankara
Anlaşması, 1971 Katma Protokol ve 1996 yıllarıarasında imzalanan Gümrük Birliği üç önemli kilometre taşıdır. 1999 yılında
Helsinki Zirvesi ile Türkiye’nin adaylığının kabul edilmesinin ardından Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında malların serbest
dolaşımıhususunda gerekli uyumun sağlanmasıkonusu yeniden gündeme gelmiştir. Topluluk mevzuatının bir parçasıolan
malların serbest dolaşımıTürkiye’nin üyelik yükümlülüklerini yerine getirmek için uyum göstermesi gereken alanlardan birisini
oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacımalların serbest dolaşımıkonusunda Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki uyum
seviyesinin belirlenmesi ve üyelik müzakerelerinin başlamasıhalinde Türkiye’deki ulusal mevzuatın nasıl değişeceği konusunun
incelenmesidir.