KIRGIZİSTAN'DA KİRİL ALFABESİNE GEÇİŞ SÜRECİ VE GAZETELERE YANSIMASI
Öz
Sovyetler Birliği döneminde Kırgız Devletinde üç farklı alfabe (Arap, Latin, Kiril) kullanılmıştır. Bu dönemde farklı alfabe kullanılması, dönemin sosyal ve siyasi şartlarından kaynaklanmış ve şekillenmiştir. Bu bağlamda Kiril Alfabesine geçişin nedenleri ve amaçları, dönemin propaganda araçlarından biri olan gazetelerde nasıl yansıtıldığı ortaya konulmaktadır.
Özellikle Kiril alfabesine geçiş süreci basın aracılığıyla halka anlatılarak halkın bu duruma adaptasyonu sağlanmaya çalışılmıştır. Gazetelerde Kiril alfabesinin neden gerekli olduğu Komünist Parti tarafından anlatılmış ve alfabenin tanıtımı yapılmıştır. Çalışmada Kiril alfabesine geçişçerçevesinde gazete haberleri üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Bu bağlamda, Kırgızistan’da Kiril alfabesine geçiş süreci ile ilgili, Kızıl Kırgızstan ve Sovyettik Kırgızstan gazetelerinde 1940 ve 1941 yılları arasında çıkan haberleriçerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Altimisova, Z. (2013). Brief history of first national periodical in Kyrgyzstan (1924-1940). SDU Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences, August 2013, No: 29. pp.73-90.
Ayhan, B. (2008). Sovyet Medya Sisteminden Liberal Sistemine Geçiş: Kırgızistan Medya Sisteminde Sorunlar Ve Çözüm Yolları, 6. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi,25-28 Mayıs, Celalabat, Kırgızistan, s. 190-204.
Aşçı, U.D., (2009). Kırgız Dili ve Edebiyatının Kuruluş Yıllarına Ait Arap Harfli Kırgız Metinlerinde Alfabe ve Yazım Kuralları, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 2009/17, ss. 5-32.
Ergun, A.(2010). Azerbaycan'da Bir Ulusal Kimlik Meselesi Olarak Alfabe Değişiklikleri. Bilig, Yaz 2010, Sayı 54: 139-160.
Gömeç, S. (2002). Kırgız Türkleri (Tarihten Günümüze). Akçay Yay. Ankara.
Kızıl Kırgızistan, 24 Ağustos 1939.
Mambetsariev, T. (1984). Sosyalizm ve Komünizm Döneminde Kırgız Yazılı Basını, Kırgız Basım, Frunze. (Мамбетсариев, Т. (1984). Кыргызстандын Басма Сөзү Социализмди жана Коммунизмди Куруу Мезгилинде. Кыргыз Басым, Фрунзе (Бишкек)).
Mırzahmetov, M. (1993). Kazak Kalay Orıstandırıldı. Atamura, Almatı. (Mырзахметов, M. (1993). Казак Каалай Орыстандырылды. Атамура, Алматы.)
Taceman, A. (2003). Rus Hakimiyetindeki Türklerin Alfabelerinin Değiştirilmesi, Erciyes Ünv. Yay. Niğde.
Narmamatova, T.,Akman, E. (2010). Türk Dünyası Entegrasyonunda Dil ve Alfabe Ortaklığını Gerçekleştirmede Medyanın Rolü: Kırgızistan Örneği, 21. Yüzyılda Türk Dünyası Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı, 02-05 Aralık Lefke,2010, ss.497-509.
Orozbayeva, B.. (1998). Qasım Tınıstan Uulu Eene Tilibiz. İstanbul: S.E.K Baskı.
Taceman, A. (1993). Rus Egemenliğindeki Türklerin Alfabelerinin Değiştirilmeleri : 1769-1940, Erciyes Ün. Yay., Kayseri
Tentemişev, M. (2004). Kırgız Tuusu-XXI Yüzyıl Gazetesi, Uçkun, Bişkek. (Тентимишев, М. (2004). Кыргыз Туусу-ХХ1 кылым гезити. Учкун, Бишкек.)
Vural, S. (1994). Kitle İletişiminde Denetim Stratejileri, Bilim Kitapları, Ankara
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.