İLETİŞİME GÖNÜLLÜLÜK ÖLÇEĞİ GÜVENİLİRLİK VE GEÇERLİLİK ÇALIŞMASI

Öz

İletişim, bireylerin sosyal yaşamına etki eden, toplum içindeki yerini bir anlamda şekillendiren önemli unsurlardan biridir. Ancak bu durum bireylerin iletişime gönüllü olmaları ile paralellik göstermektedir. Sosyal hayat içinde iletişime açık ve gönüllü olan bireyler ile daha kısıtlı ve kapalı bir iletişime sahip insanlar arasında farklılıklar gözlemlenebilmektedir.

Bu çalışmada, McCroskey (1992) tarafından geliştirilmiş olan “Willingness to Communicate” ölçeğinin Türkçe’ye geçerlilik-güvenilirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Türkiye’de bireylerin iletişime gönüllülüğünü ölçecek bir ölçme aracı bulunmadığından bu çalışma ile Türkiye’de yapılacak kişilerarası iletişim araştırmalarında kullanılabilecek bir ölçek olarak yerini alması amaçlanmıştır. Evren ve örneklem okuma- yazma bilen ve iletişim kurmada herhangi bir engeli olmayan bireyler araştırmaya dahil edilmiştir. Çalışma farklı meslek gruplarından oluşan 204 örneklem üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bireysel anlamda iletişim kurma düzeylerinde etkili olabileceği düşünülerek ölçek 90 kadın ve 114 erkekten oluşan dört farklı meslek grubu (serbest çalışan, eğitim alanında çalışanlar, sağlık alanında çalışanlar ve ofis çalışanları) çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışma için Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler etik kurulundan gerekli izinler alınmıştır. Katılımcılardan ise sözel onam alınmıştır. Veriler 15 Şubat-1 Haziran 2016 tarihleri arasında toplanmıştır.

Ölçek 12 asıl 8 dolgu niteliğinde 20 sorudan oluşmaktadır. Verilerin analizinde, Ortalama, Standart Sapma, Pearson Momentler çarpımı, Cronbach Alfa ve Açımlayıcı Faktör analizi uygulanmıştır. McCroskesy (1992) tarafından geliştirilen ölçek 7 alt faktörden oluşmaktadır, ancak yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçek, 12 temel madde odaklı 3 faktörlü bir yapıya dönüşmüştür. Bu alt faktörler ise; tanıdık ve arkadaş gruplarına sunum yapmak (.79, .77, .74, .67, .54) , yabancılarla konuşmak (.82, .80, .75), tanıdık ve arkadaşlarla konuşmak (.81, .78, .55) şeklinde isimlendirilmiştir. Alt grupların maddeleri incelendiğinde faktörlerin madde yapılarıyla uygun bir şekilde dağılım gösterdiği görülmüştür. Tanıdık ve arkadaş gruplarına sunum yapmak alt faktörü; madde 19,15, 20, 14, 11, yabancılarla konuşmak alt faktörü; madde 3, 17, 8, 12, tanıdık ve arkadaşlarla konuşmak alt faktörü; madde 9, 4, 6 oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa değeri .88 olarak ölçülmüştür. Çıkan sonuçlara göre ölçeğin geçerli ve güvenilir ölçüm oranlarına sahip olduğu görülmektedir.