POST OTİSTİK İKTİSAT: İKTİSAT EĞİTİMİ VE NEOKLASİK İKTİSAT ELEŞTİRİSİ

Öz

Neoklasik Teori, 1929 Büyük Buhranı ve ardından Genel Teori’nin yayımlanması ile birlikte Kuhn’cu anlamda bir kriz yaşamış, ancak belirli bir süre sonra bu kriz aşılmış, başka bir deyişle paradigma değişimi gerçekleşmemiştir. Başka bir ifadeyle, Neoklasik Teori, geliştirildiği dönemden itibaren kısa süreli kriz dönemi hariç günümüze kadar “normal bilim” olma özelliğini korumuştur. Literatürde oldukça geniş yer bulan eleştirilere rağmen Neoklasik teori ve bu teorinin çağdaş versiyonları iktisat eğitiminde, özellikle lisans düzeyinde, neredeyse geçerli tek yaklaşım olarak okutulmaktadır. Neoklasik iktisat eleştirisi olarak ortaya çıkan Post Otistik İktisat Hareketi’nin önemli özelliği, iktisat eğitiminin öznesi, teknik anlamda “çıktısı” olarak adlandırılabilecek olan öğrenciler tarafından geliştirilmesiydi. 2000 yılında Fransa’da bir grup iktisat öğrencisi tarafından başlatılan Post Otistik İktisat, anaakım ya da Neoklasik iktisadı eleştiren farklı grupların oluşturduğu bir harekettir. Öğrenciler, yayımladıkları bildirilerde kurgusal dünyalardan kurtulmak istediklerini, matematiğin kontrolsüz kullanımına karşı olduklarını ve iktisattaki yaklaşımlarda çoğulculuk taraftarı olduklarını ifade etmişlerdir. Post Otistik İktisat Hareketine göre mevcut iktisat eğitimi, daha doğrusu iktisat eğitiminin büyük bölümünü kapsayan Neoklasik teori ve Neoklasik teoriden türetilen yaklaşımlar, genel olarak bu beklentileri karşılamaktan uzaktır. Öğrenciler bildirilerinde üniversite eğitiminin iki temel özelliği, derslerin çeşitliliği ve öğrencinin eleştirel düşünce ile eğitilmesi gerekliliğini vurgulamaktadır. Ancak Neoklasik yaklaşımda bunların ikisi de mümkün değildir ve ikincisi çoğu zaman aktif biçimde caydırılmaktadır. Hareketin temsilcileri, Neoklasik teorinin yanısıra Marksist, Keynesyen, Kurumsalcı ya da Evrimci iktisat gibi alternatif teorilerin de öğretilmesi gerektiğini savunmaktadır. Post Otistik İktisat yaklaşımına göre, teknik olarak donanımlı, ancak sosyoloji, tarih ve kendi disiplinlerinin gelişimi anlamında yetersiz iktisatçıların yetiştirilmesinin temel nedeni matematiğin aşırı bir şekilde kullanılmasıdır. Bu çalışmanın amacı, Post Otistik İktisat hareketinin görüşlerini açıklamak ve bu anlamda iktisat eğitiminin belirtilen özelliklerini tartışmaktır. Çalışma Giriş ve Sonuç bölümleri dışında üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Post Otistik Hareketi’nin ortaya çıkışı ve temel özellikleri açıklanmaktadır. İkinci bölümün konusu Hareket’in eleştirilerinde temel öneme sahip Neoklasik iktisadın eleştirisi yer almaktadır. Üçüncü ve son bölümde iktisat eğitimine ilişkin tartışmalara yer verilmiştir.