AHS –VZA Yöntemi ile Tedarikçilerin Performans Değerlendirmesi: Beyaz Eşya Sektöründe Bir Uygulama

Öz

Türkiye’nin önemli sektörlerden biri olan beyaz eşya sektörü, son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler ve küreselleşme ile
birlikte değişen rekabet koşullarından son derece etkilenen sektörler içerisinde yer almaktadır. Diğer sektörlerde olduğu gibi beyaz
eşya sektöründe de alıcı-tedarikçi ilişkileri yönetim uygulamaları, rekabet ve çevresel şartlar altında pazar ihtiyaçlarının hızlı şekilde
karşılanma gerekliliğine bağlıolarak değişiklikler göstermektedir. Özellikle, uzun dönemli müşteri-tedarikçi ilişkileri geçmişte
sıklıkla kullanılan kısa dönemli ilişkilerin yerini almıştır. Bununla birlikte, koordinasyon ve tedarikçilerle kurulan stratejik ortaklıklar
önemli bir hale gelmiştir (Perona ve Saccani, 2004; 189-190). Böylece ana üreticiler (OEM Original Equipment Manufacturers) ile
hammaddelerin tedarik edildiği hammadde ve parça üreticileri arasındaki ilişkilerde entegrasyon ön plana çıkmıştır. Bu nedenle,
beyaz eşya sektöründe faaliyet gösteren üretici firmalar için tedarik zincirinin doğru şekilde kurulması, tedarikçilerle iyi ilişkiler
geliştirilmesi ve tedarikçilerin performansetkinliklerinin ölçülmesi önem kazanmıştır.
Bu çalışmanın amacıda, Türkiye’de beyaz eşya sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın tedarikçilerinin performanslarının
ölçülmesi ve değerlendirilmesidir. Araştırmanın beyaz eşya sektöründe yapılmasının nedeni; sektörün son yıllarda gelişme
potansiyeli göstermesidir. Bu bağlamda, firmaların böyle bir potansiyele sahip bir sektörde başarıyıyakalayabilmeleri tedarikçileriyle
son derece uyumlu çalışabilmelerinden geçmektedir. Bu nedenle, uygun tedarikçilerin seçimi ve değerlendirilmesi son derece
önemli faaliyetler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu açılardan araştırmanın bulgularısektördeki gerek tedarikçi gerek satın alan
konumdaki firmalar için yararlıve kullanışlısonuçlar ortaya koyabilecektir. Bununla birlikte, araştırmanın çıktılarıtedarikçi seçim,
değerlendirme ve geliştirme süreçlerinde kullanılabilecek faktörleri içermesi açısından sektörde faaliyet gösteren diğer firmalara da
yol gösterici olacaktır. Bu kapsamda uygulama süreci üç aşamadan oluşmuştur. İlk olarak Beyaz eşya sektöründe alıcı-tedarikçi
ilişkileri kapsamında tedarikçilerin performansının değerlendirmesinde kullanılan tedarikçi seçim kriterleri belirlenecek, daha sonra
kriterlerin önem düzeyleri çok kriterli karar verme tekniklerinden biri olan AHS yardımıyla belirlenecek ve son olarak öncelikli
kriterler seçilen VZA modeline dahil edilerek, firma tedarikçilerinin performanslarıdeğerlendirilmeye ve öneriler getirilmeye
çalışılacaktır.