Davranışsal Üretim Yönetimi
Öz
Üretim dinamikleri ve performansında davranış teorisi son dönemde büyük ilgi görmektedir. Bu ilgi davranışsal üretim yönetimini ortaya çıkarmıştır. Davranışsal üretim yönetimini psikoloji, sosyoloji, deneysel ve davranışsal iktisat, örgütsel davranış, yönetim gibi farklı disiplinlere ait yöntemlerin üretim faaliyetleri ile birleştiği nokta olarak tanımlamak mümkündür.
Davranışsal üretim hem operasyonel hem de davranışsal unsurları kapsamaktadır. Davranışsal üretim yönetimi araştırmalarının odak noktası işlemsel bakış açısıdır. Bu bağlamda örgütsel davranış alanından ayrılır. Davranışsal üretim yönetimi araştırmalarının amacı liderlik, adalet, duygular ya da motivasyonu derinlemesine anlamak değildir. Aksine, davranışsal üretim araştırmalarının hedefi üretim süreçlerini derinlemesine anlamaktır.
Üretim alanındaki çalışmalarda davranışsal faktörlerin rolü kabul ediliyordu ancak bilim olarak üretim olgusunu sistematik bir çerçeveye oturtma çabası ile ilk etapta ölçülebilir ve daha objektif faktörlere odaklanılmıştır. Davranışsal faktörler diğer disiplinlere bırakılmıştır. Davranışsal üretim yönetimi bu ertelemenin belki de son bulmasıdır. Üretim yönetimine davranışsal bakış açısı, geleneksel modeller ve bu yeni gözlemsel bulgular arasındaki köprüyü yani birleştirici fonksiyonu sağlamaktadır.
Geleneksel üretim yönetimi, bilimsel anlamdaki şekillenmesini daha çok matematiksel modelleme üzerine kurmuştur. Genel olarak davranışsal deneylerin ve matematiksel modellemenin paradigmaları farklı ödünleşmeleri gerektirir. Her biri kendi varsayımlarını oluşturur. Ama aynı zamanda her bir metodoloji kendi alanlarına önemli derecede katkıda bulunur. Daha da önemlisi bu iki metodoloji birbirlerini tamamlayıcı nitelikte faaliyet gösterirler.
Bu çalışma; üretim faaliyetleriyle etkileşimde olan davranışsal konuları ele alan davranışsal üretim yönetimi üzerine açıklayıcı bilgiler vermektedir. Öncelikle davranışsal bakış açısının üretim yönetimine dahil edilme ihtiyacı üzerine bilgiler verilecektir. Sonrasında davranışsal üretimin temel varsayımları geleneksel üretimin varsayımlarından hareketle açıklanacak ve davranışsal üretim örnekleri verilecektir. Davranışsal üretim çalışmalarında araştırmacılar için özellikle çalışma alanını tanımlama en temel ve zor problemlerden birini oluşturmaktadır. Son olarak da davranışsal üretim yönetiminin çalışma alanları ve yöntemleri üzerine bilgiler verilecektir.
Davranışsal üretim göreceli olarak çok yeni ve özellikle bilimsel yazında kaynak anlamında gelişmesi gereken bir alandır. Bu çalışma ile ülkemiz literatüründe neredeyse hiç yer almayan bu alana katkı sağlanmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
KAYNAKÇA
Ariely, D (2010), Akıl Dışı Ama Öngörülebilir, Çev: Asiye Hekimoğlu Gül, Filiz Şar, İstanbul: Optimist Yayınları.
Bendoly, E. (2006), “Incorporating Behavioral Theory in OM Empirical Models”, Journal of Operations Management 24, 735–736.
Bendoly, E. (2013). “Real-time Feedback and Booking Behavior in the Hospitality Industry: Moderating the Balance Between Imperfect Judgment and Imperfect Prescription”. Journal of Operations Management, 31(1), 62-71.
Bendoly, E. ve Hur, D. (2007), “Bipolarity in Reactions to Operational ‘Constraints’: OM Bugs Under an OB Lens”, Journal of Operations Management 25 (2007) 1–13.
Bendoly, E., Croson R., Goncalves, P. ve Schultz, K. (2010), “Bodies of Knowledge for Research in Behavioral Operations”, Production and Operations Management, Vol. 19, No. 4, 434–452.
Bendoly, E., Donohue, K. ve Schultz, K. L. (2006), “Behavior in Operations Management: Assessing Recent Findings and Revisiting old Assumptions”, Journal of Operations Management 24, 737–752.
Boudreau, J., Hopp, W., McClain, J. O. ve Thomas, L. J. (2003), “On the Interface Between Operations and Human Resource Management”. Manufacturing and Service Operations Management, 5 (3), 179-202.
Croson, R. (2005), “The Method of Experimental Economics”, International Negotiation 10: 131–148.
Croson, R., Schultz, K., Siemsen, E. ve Yeo, M. L. (2013) “Behavioral Operations: the State of the Field”, Journal of Operations Management, 31 (1), 1-5.
Cüceloğlu, D. (1991), İnsan ve Davranışı, "Psikolojinin Alanları", Remzi Kitabevi, ISBN 978-975-14-0250-9.
Davut, L. (1997), “Tüketici Davranışları ve Rasyonellik”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (Prof. Dr Cemal Mıhçıoğlu'na Armağan) Cilt: 52, Sayı: 1-4, 169-179.
Dereli, B. ve Cengiz, D. (2011), “İnsan Kaynakları Yönetiminde Grup, Grup Dinamiği Kavramları ve Grup Dinamiğinin Ölçülmesi Üzerine Uygulama Örneği”, Öneri, C.9, 35-43.
Dilekmen, M. ve Ada, Ş. (2005), “Öğrenmede Güdülenme”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 2005 Sayı: 11, 113-123.
Doerr, K. H., Klastorin, T. D. ve Magazine, M. J. (2000), “Synchronous Unpaced Flow Lines With Worker Differences and Overtime Cost”, Management Science 46 (3), 421–435.
Eser, R. ve Toigonbaeva, D. (2011), “Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak, Davranışsal İktisat”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1), 287‐321.
Gans, N. ve Croson, R. (2008), “Introduction to the Special Issue on Behavioral Operations” Manufacturıng & Servıce Operatıons Management, Vol. 10, No. 4, 563–565.
Gino, F. ve G. Pisano (2008), “Toward a Theory of Behavioral Operations”, Manuf. Serv. Oper. Manage, 10 (4), 676–691.
Hammond, J. S., Keeney, R. L. ve Raiffa. H. (2007), “Karar Almanın Gizli Tuzakları”, Çev. Ahmet Kardam, Harvard Business Review:-Doğru Karar Alma, İstanbul: MESS Yayınları.
Harvey, J. B. (1988), “The Abilene Paradox: The Management of Agreement”, Organizational Dynamics, 3, 63-80.
Hatipoğlu, Y. Z. (2012), “Davranışsal İktisat: Bilişsel Psikoloji İle Krizi Anlamak”, 3.Uluslararası Ekonomi Konferansı, 1-3 Kasım, İzmir. (http://teacongress.org/papers2012/HATIPOGLU.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2014)
Hopp, W.J. (2004), “Fifty Years of Management Science”, Management Science Linthicum 50 (1), 1–8.
Katsikopoulos, K. V. ve Gigerenzer, Z. (2013), “Behavioral Operatıons Management: A Blind Spot And A Research Program, Journal of Supply Chain Management, 49 (1), 3-7.
Kaufmann, L., Michel, A. ve Carter, C. R. (2009).Debiasing Strategies in Supply Management Decision Making. Journal of Business Logistics, 30(1), 85–106.
Kluger, A. N. ve DeNisi, A. (1996), “ The effects of Feedback Interventions on Performance: a Historical Review, a Meta-Analysis, and a Preliminary Feedback Intervention Theory”, Psychological Bulletin 119, (2), 254–284.
Kurt, S. D. ve Tanyeri, M. (2013), “Davranışsal Ekonomi Yaklaşımlarının Ürün İlgilenim Seviyesine Gore İncelenmesi”, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 6 (12), 21-46.
Loch, C. ve Wu, Y. (2005), “Behavioral Operations Management: Foundations and Trends in Technology”, Information and Operations Management, 1(3), 121–232.
Orhan, U. (2013), “ Korku ve Grup Düşünüşün Hatalı Karar Verme Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. (http://193.140.180.119/tez/T01383.pdf) Erişim Kasım 2014.
Powell, G. N. ve Johnson, G. A. (1980), “An Expectancy-Equity Model of Productive System Performance”, Journal of Operations Management, 1 (1), 47–56.
Semin, G. R. ve Smith, E. R. (2002). “Interfaces of Social Psychology with Situated and Embodied Cognition”, Cognitive Systems Research, 3 (3), 385-396.
Simon, H. (1955), “A Behavioral Model of Rational Choice”, Quarterly Journal of Economics, 69(1), 99‐118.
Sprague, L. G. (2007), “Evolution of the Field of Operations Management”, Journal of Operations Management 25, 219–238.
Steven, K. J., Deborah, F., Tricia, J. Y. ve Eric K. (1998), “Choices and Opportunities: Another Effect of Framing on Decisions”, Journal of Behavioral Decision Making, 2, 211-226.
Şehitoğlu, Y. (2012), “İşgören Sesliliği, Nedenleri ve Boyutları: Teorik Bir Çerçeve”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 4, Temmuz 2012, 27-38
Tomak, S. (2011), “Girişimcilik ve Bilişsel Yanlılık”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, (6:1), 72-95.
Urda, J. ve Loch, C. H. (2013), “Social Preferences and Emotions as Regulators of Behavior in Processes”, Journal of Operations Management, 31(1), 6-23.
Yalçın, Y. (2012), Davranışsal İktisat Bakış Açısının Rekabet Politikalarına Etkisi, Rekabet Kurumu, Uzmanlık Tezleri Seri No: 133. (http://www.rekabet.gov.tr), Erişim tarihi: Kasım 2014.
Zhao, X, Zhao. X. ve Wu. Y. (2013), “Opportunities for Research in Behavioral Operations Management”, International Journal Production Economics, 142, 1–2.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.