Türk Sinemasında Köylü-Kentli Karşılaşması: ‘Hakkâri’de Bir Mevsim’ ve ‘Uzak’ Filmleri

Öz

Üçüncü dünya ülkelerinin ortak bir özelliği olan köy-kent farklılığıTürkiye’de de belirgin olarak hissedilmektedir. Köy ile kent
arasındaki farklılığın kaynağıise nüfus, ekonomi, aile yapısı, coğrafi yapı, yerleşim düzeni, davranışörüntüleri, sosyo-kültürel hayat,
kadın-erkek olgusu ve evlilik gibi konulardır. Köyle kent arasındaki bu farklar köylü ile kentliyi de birbirinden ayırmış, ortaya iki
farklıdünya çıkmıştır.
Türkiye’de köylü ile kentlinin karşılaşmalarıen çok kentlerde meydana gelmektedir. Bunun en büyük sebebi de kentleşme
olgusudur. Hızlıkentleşme sonucunda bir takım ekonomik ve sosyal sorunlar ortaya çıkmaktadır. Şehir hayatının gereklerini yerine
getiremeyen kır insanı,  şehirde bir kültürel bütünleşme sorunu yaşamaktadır. Bu da kültür boşluğu, kültür çatışmasıve
yabancılaşmayıberaberinde getirmektedir.
Bulunduğu çevrenin sosyal ve siyasal değişimlerinden, ekonomik sıkıntılarından, kültürel değerlerinden etkilenen ve beslenen
sinema, Türkiye’de de bu genel çerçeveye uygunluk göstermektedir. Arkasında ekonomik nedenleri barındıran ve Türkiye’nin en
önemli toplumsal değişimlerinden birini oluşturan köyden kente göç, Türk sinemasına 1960’lıyıllarda dâhil olmaya başlamıştır.
Türkiye’nin bir diğer sosyal ve siyasal gerçeği olan sürgün ve zorunlu hizmet nedeniyle kentten köye gidenlerin sayılarıise hiç de az
değildir. Köyden kente ya da kentten köye göç sonucunda köylü ile kentlinin karşılaşmasıTürk sinemasının sıklıkla işlediği
konulardan birini oluşturmaktadır. Özellikle köyden kente göç ile başlayan köylü-kentli karşılaşması, birçok yönetmenin dikkatini
çekmişve Türk sinemasında çok sayıdaki filmin temasınıoluşturmuştur.
Bu çalışmada, köylü-kentli karşılaşmalarının Türk sinemasının temel konularından biri olduğu savunulmuştur. Köy-kent
olgusu, köy-kent farklılığı, köyden kente göçün nedenleri ve etkileri, bu sürecin yarattığıdurum eleştirel gözle değerlendirilmiş,
Türk sinemasındaki köylü-kentli karşılaşmalarıseçilen filmlerle birlikte incelemeye tabi tutulmuştur.