HAK KAVRAMI

Öz

Hak düşüncesi insanın ruhsal yaşantısında saklıdoğal bir olgudur. Hak dediğimiz yetki daha
sonralarıkişiliğin ve buna paralel olarak düşüncenin gelişmesiyle kişiliğe bağlıbir bağlantıya ve
bütünleşmeye dönüşmektedir. Hak denen yetkinin kullanımıise ancak hak bilincinin güçlenmesi
ölçüsünde anlam, değer ve önem kazanır.
Toplum hayatında ve özellikle hukuk düzeninde hak, borç veya ödev (yükümlülük) arasında
çok ince bir karşılık ilişkisinin bulunduğu görülür. Hak kavramısadece özel hukuk veya sadece
kişiler için değil, kamu hukuku, topluluklar, toplumlar ve uluslar için de geçerlidir.
Hukuk kavramında olduğu gibi hak kavramının da niteliği, özü ve esasıkonusunda görüş
birliği yoktur. Hak kavramınıKabul edenler gerekçelerini irade kuramı, menfaat kuramı, karma
kuram ve analitik beyan ve tasarım kuramlarıadıaltında açıklamışlardır. Hak kavramını
reddedenlerin başında ise Jeremy Bentham, Leon Duguit, Hans Kelsen gibi munist hukukçular
yer almakla birlikte, Amerikan, ve İskandinav Realizminin görüşleri de açıklanmıştır.