DER POLİTİSCHE STURZ ELTSCHİBEJS İM JAHR 1993 UND SEİNE HİNTERGRÜNDE

Öz

Elçibey Mayıs 1992 senesinde yapılan seçimlerde kullanılan oyların % 59,4 ini alarak
Azerbaycan’da Cumhurbaşkanıseçildi. Görevi 1992 – 1993 gibi bir zaman diliminde çok kısa
sürdü; buna karşın uluslararasısiyasette uyguladığıçizgi genişaraştırma yapmak için yeterli
malzeme bıraktı. Bunların başında izlediği Rusya, Iran ve Türkiye siyaseti gelmektedir.
Elçibey bir Cumhurbaşkanıolarak Rusya ve İran’ın geleceği ve güvenliğini çok yakından
ilgilendiren siyasi oluşumlar ile ilgili kamuoyunun önünde dile getirdiği düşünceleri ile dikkatleri
üzerine çekmiştir. Bunun yanında uluslararasıilişkilerde pek de ender görülecek şekilde,
Türkiye’nins bölgedeki çıkarlarınıgözetmek üzerine şekillendirdiği Türkiye ile ilişkileri de aynı
şekilde başta anılan ülkeler olmak üzere diğer ülker tarafından tepki ile karşılanmıştır.
1993 senesinde Elçibey’e yapılan askeri darbeyi de bu tepkilerin eyleme dönüşmesi şeklinde
algılamak mümkündür. Rusya ve İran’ın darbe öncesine ve esnasına katkılarıbölgedeki çıkarlarını
korumada ne kadar ısrarlıolduklarının kanıtıdır.
Türkiye, Türkiye çıkarlarınıkorumak için sanki bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıgibi çalışan
Elçibey’e yapılan darbede sessiz ve etkisiz kalmıştır. Darbenin hemen ardından gerçi Elçibey’i
desteklediğine ve darbeyi kınadığına ilişkin resmi bir tepki göstermiştir, ama çok kısa bir süre
sonra da bu siyaseti değiştirmiştir.
Bu makalenin amacı, bölgesel güçlerin siyasetlerin oluşmasına hangi önemli faktörlerin etkili
olduğunu, kendi çıkarlarınıkorumaya yönelik olarak şekillendirdikleri gerçekci siyasetlerini
uygulamak için hangi araçlarıve nasıl devreye soktuklarınıincelemektir.