ORTADOĞU İLE İLGİLİAYRILIKÇI BASIN FAALİYETLERİ HAKKINDA SULTAN II. ABDÜLHAMİT’E SUNULAN BAZI LAYİHALAR

Öz

Matbaanın gelişimine bağlıolarak doğan ve gelişen basın-yayın, XIX. Yüzyılda Avrupa’da
daha âdil ve özgürlükçü bir toplum oluşturmak için kullanılırken, OsmanlıDevleti’nde ayrılıkçı
fikirlerin ateşlendiği bir araç olarak kullanılmıştır. Avrupa destekli artan ayrılıkçıyayın faaliyetleri
karşısında büyük sıkıntılar yaşayan OsmanlıHükümeti konu ile ilgili olarak birçok kişiden layihalar
hazırlamasınıistemiştir.
Bu layihaların bölgede daha önce görev yapmış, bölgeyi iyi tanıyan kişilere hazırlatılmış
olması, tespit ve teşhislerin isabetli olmasınısağlamıştır. Layihalardaki tespitlerin başında bölge
insanıile OsmanlıHükümeti arasında iletişim sağlayacak ve Arapça yayınlanacak gazete ve
dergilerin eksikliği gelmektedir. Ancak bu gazetelerin bizatihi devlet tarafından değil, devletin
maddi desteğini almışve hükümetle koordineli çalışabilecek özel yayınlar olarak çıkartılması
gerektiği ifade edilmektedir.