Örgütsel Çatışma Çözüm Yöntemleriyle Duygusal Zeka Arasındaki İlşki: Bir Tasarım Mühendisliği Örneği

Öz

Sosyal ortamlarda çatışma kaçınılmaz olarak ortaya çıkmaktadır. Örgütlerde etkin bir çalışma ortamıyaratmak için bu
çatışmanın doğru bir biçimde yönetilmesi gerekmektedir. Bir çok farklıişkolunda yapılan araştırmalar, çalışan profiline bağlı
olarak değişen duygusal zeka seviyesi ile çatışma yönetiminde kullanılan çözüm strateji ve metotlarının ilişkili olduğunu
göstermektedir. Bu zamana kadar ülkemizde bu alanda yapılan çalışmaların sağlık ve eğitim sektörlerinde yoğunlaştığı
görülmektedir. Bu çalışmanın ana motivasyonu iyi yönetilen çatışmanın bir gereklilik olduğu tasarım ve mühendislik bölümlerinde
örgütsel çatışma çözüm yöntemleriyle duygusal zeka arasında bir ilişki olup olmadığınıve hangi çatışma yönetimi stratejilerinin
uygulandığınıirdelemektir.
Eskişehir’de bulunan bir kurumun tasarım mühendisliği departmanıyönetici ve çalışanlarına (n=99) duygusal zeka, örgütsel
çatışma stratejileri ve çatışma yönetimi stratejileri ölçekleri uygulanmış, evrendeki bütün çalışanlara ulaşılmıştır. Duygusal zeka
ölçümü için Bar-on’un geliştirmişolduğu Duygusal Zeka Envanteri (EQ-i)’nin daha önce Türkçeye çevrilmişve geçerlilik
araştırmalarıyapılmışbir versiyonu kullanılmıştır. Çatışma yönetim stilleri (bütünleştirme, kaçınma, uzlaşma, hükmetme, uyma) ise
Rahim Örgütsel Çatışma Envanteri (ROCI-II)ise tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan yöneticilerden verilmişçatışma yönetim
metotlarından hangilerini ne sıklıkla kullandıklarınıişaretlemeleri istenmiştir. Son olarak kişisel özellikleri belirlemek için
araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır.
Toplanan verilerin istatistiksel çözümlemeleri SPSS 20 paket programıkullanılarak yapılmıştır. Demografik özellikler ile
çatışma yönetimi ve duygusal zeka değerlerinin karşılaştırılmasıamacıyla bağımsız örneklemler için t-testi ve ANOVA; çatışma
yönetimi stratejileri veduygusal zeka arasındaki ilişki için ise korelasyon analizi yapılmıştır. Kullanılan ölçeklerin güvenilirlik
değerleri için Cronbach Alpha sayılarına bakılmışve duygusal zeka anketi için .95, çatışma yönetimi anketi için ise .88 gibi yüksek
alfa katsayılarına ulaşılmıştır.
Çalışmanın sonucunda, duygusal zeka ve çatışma çözüm stratejileri arasında yapılan korelasyonda zayıf ama anlamlıbir ilişki
bulunmuştur. Yaş, cinsiyet ve eğitim durumu gibi demografik etkenlerinin duygusal zeka ve çatışma çözüm becerileri üzerinde bir
etkisi olmadığıtespit edilmiştir. Yöneticiler arasında çatışma yönetimi yöntemlerinde ilk sırayıise fikirlerin rahat söylenebildiği ve
tartışmanın teşvik edildiği bir örgüt kültürü yaratma yöntemi almıştır.