Arnavut ve Sırp Savları Bağlamında Kosova’nın Sahipliği Sorunu

Öz

Balkanların ve Kosova’nın temel sorunu sınırların milliyetler ilkesine göre çizilmemişolmasıdır. Bu nedenden dolayıKosova
bir asırdır Avrupa’nın en sorunlu bölgelerinden birisi olmuştur. Arnavutlar etnik, dilsel ve dinsel farklılıklarınedeniyle, Sırplar ile
doku uyuşmazlığıyaşamaktadır. Bu doku uyuşmazlığıpek çok sorunu çözümsüzleştirmektedir.
Kosova’nın ele geçirilmesi mücadelesi Arnavut-Sırp mücadelesinin eksenini oluşturmakta, hakimiyet ve toprak konusu birçok
sorunlarıbünyesinde barındırmaktadır. Arnavutların ve Sırpların Kosova üzerindeki savlarıesas olarak hem “ortak” hususlara hem
de “kendilerini güçlü hissettikleri” alanlara ilişkindir. Ortak noktalara ilişkin dayanaklarıtemelde; “tarihî hak”, “vatan” ve “işgal”
üzerine kuruludur.
Tarihî hak konusunda sorun, bölgeye ilk gelme üzerinde yoğunlaşmaktadır. Arnavutlar ataları  İlirlerden dolayıbölgeye
Sırplardan daha önce geldiklerini, Sırplar ise tersi bir savla bölgenin kendilerinin olduğunu belirtirler. Tarihî hak kavramıülke
kazanımıaçısından uluslararasıilişkiler ve uluslararasıhukukta muteber değildir.
Her iki taraf tezat bir şekilde Kosova’yıvatan olarak görmektedirler. Kosova’da kesintisiz yaşamışve halen çoğunluk olarak
yaşıyor olmaları; bölgeye ilk gelen olmaları; Prizren Birliği gibi Arnavut uluslaşmasında katkısıbüyük olan önemli tarihî değerlerin
burada oluşması; Kosova Cumhuriyeti’ni kurmuşolmalarıgibi etkenler Arnavutlarda bu duyguyu güçlendirmiştir. Kosova Sırplar
için de vatandır. Slobodan Miloseviç’in 1989’da öz bir şekilde ifade ettiği gibi, “Kosova, Sırp milletinin sonsuza dek kalbinde
sıcaklığınıhissedeceği aşkıdır.”
Arnavutlara göre Sırplar 1912’de Kosova’yıaskeri olarak işgal ederken; Sırplar ise yerleşme politikası, yüksek doğum oranı,
Sırpların göç ettirilmesi gibi yollarla Kosova’nın “Arnavutlaştırılarak” işgal edildiğini belirtmektedirler.
Tarafların günümüzde güç noktalarıda mevcuttur. Nüfus, Arnavutların en bariz üstünlüğü olup demografik hakimiyet tüm
savlarının temeli niteliğindedir. Sırpların güç noktaları, başta ülkesel bütünlük olmak üzere, devlet egemenliği, sınırların
değişmezliği, içişlerine karışmama gibi birtakım uluslararasıhukuk ilkeleri ile 1244 sayılıBirleşmişMilletler (BM) Güvenlik Konseyi
kararıgibi uluslararasıhukuk belgeleridir.
Kosova 17 Şubat 2008’de bağımsız olmuştur. Ancak bağımsızlığın şiddetle karşısında olanların varlığı/engellemeleri nedeniyle
Kosova sorunu hâlâ sürmektedir.
Çalışmada Arnavutların ve Sırpların gözünde Kosova’nın ne derece önemli bir toprak parçasıolduğu ortaya konmaya
çalışılmış, tarafların savlarıbelirlenerek sorunun teşhisine yönelik bir ışık tutulmuştur.