Beyşehir Gölü’nün Doğu Kesiminde Doğal Ortam Koşulları ve Arazi Kullanımına Etkisi
Öz
Bu çalışma, Beyşehir Gölü’nün doğusunda doğal ortam koşullarını ve bunların arazi kullanımındaki etkilerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Mevcut arazi kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar arasında; tarımsal potansiyelin verimli kullanılamaması, orman alanlarının tahrip edilerek tarım alanlarına dönüştürülmesi, yüksek eğim ve yanlış arazi kullanımı nedeniyle şiddetli erozyon, mahallelerin atık suları ile akarsuların kirletilmesi, gölet sayısının artması ve yerleşmelerin tarım alanlarına kurulması yer almaktadır. Beyşehir Gölü’nün doğu kesimindeki kıyı ovası ve plato sahalarında tarım alanları geniş sahalar kaplamaktadır. %52’lik orana sahip tarım alanlarının (839 km2); %29’u (461 km2) kuru tarım, %12’si (196 km2) karışık tarım ve %11’i (182 km2) ise sulu tarım alanı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dağlık kesimlerde ise çalı ve otsu bitkiler (%26) ve ormanlık sahalar (%9) önemli yer tutar. Araştırma sahasındaki arazi kullanımında tespit edilen en büyük değişim kıyı ovası üzerindeki sulu tarım arazilerindeki artıştır. Sulu tarım alanlarındaki artışın olumlu ve olumsuz sonuçları ortaya çıkmıştır. Olumlu sonuçları arasında ürün deseni ve miktarındaki artış; olumsuz sonuçları arasında ise Beyşehir Gölü sularının fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki değişimlerdir. Sonuç olarak, göl çevresinde arazi kullanımı ile ilgili problemlerin çözümü ancak sahanın doğal potansiyeline uygun, sürdürülebilir planlamalarla sağlanabilir.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Ateşoğlu, A. (2021). Konya Kapalı Havzası Uzun Dönem Bitki Örtüsü İndeksi Verilerinin İzlenmesi ve Eğilim Analizi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 36(2), s. 346-356. https://doi.org/10.7161/omuanajas.908576
Ateşoğlu, A., Arıkan, T., & Yıldız, S. (2019). Konya Kapalı Havzası Orman, Mera ve Tarım Alanlarının Değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(3), s. 821-832. https://doi.org/10.24011/barofd.541386
Aydın, G., & Bozyiğit, R. (2022). Beyşehir Gölü’nün Doğu Kesiminde Jeomorfolojik AK/AÖ (Arazi Kullanımı/Arazi Örtüsü) Değişiminin Corine Sistemine Göre Analizi (1990-2018). SBedergi, 6(11), s. 311-329. https://doi.org/10.29228/sbe.66008
Bahadır, M. (2013). Kovada Gölü Milli Parkı’nın Sürdürülebilir Yönetimi,. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(30), s. 287-310. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunidcd/issue/2458/31329 adresinden alındı
Bayar, R., & Karabacak, K. (2017). Ankara İli Arazi Örtüsü Değişimi (2000-2012). Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1), s. 59-76. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000181
Bozyiğit, R., & Güngör, Ş. (2013). Konya ovasının toprakları ve sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(24), s. 169-200. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/471/3836 adresinden alındı
Cuceloglu, G., Abbaspour, K., & Ozturk, I. (2017). Assessing the Water-Resources Potential of Istanbul by Using a Soil and Water Assessment Tool (SWAT) Hydrological Model. Water, 9(10), s. 814. https://doi.org/10.3390/w9100814
Cüceloğlu, G., Seker, D., Tanık, A., & Öztürk, İ. (2021). Analyzing Effects of Two Different Land Use Datasets on Hydrological Simulations by Using SWAT Model. International Journal of Environment and Geoinformatics, 8(2), s. 172-185. https://doi.org/10.30897/ijegeo.828112
Çelik, M. (2014). İslâhiye İlçesi Arazi Kullanımı Üzerinde Yükselti, Eğim ve Toprak Faktörlerinin Etkisi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), s. 173-186. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kilissbd/issue/45259/566875 adresinden alındı
D.S.İ. (2020). İşletmede Olan Sulama Tesisleri Raporu.
Erinç, S. (1959). Bölge Planı Nasıl Yapılır?,. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enst. Dergisi,(10), s. 39-41.
Erinç, S. (1963). Tatbiki Coğrafya ve Planlama,. Şehircilik Konferansları,. İstanbul.: İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yay.
Erol, O. (1959). Mihalıççık Dağlarının Jeomorfolojisi ve Araziden Faydalanma. Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi,(17), s. 3-4.
Garipağaoğlu, N. (2012). Havza Planlamalarında Coğrafyanın Rolü ve Türkiye’de Havza Planlamacılığı,. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,, 16(2), s. 303-336. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2830/38438 adresinden alındı
Garipağaoğlu, N., Şahin, C., Çeker, A., & Şenol, C. (2015). Çayağzı (Riva) Havzası’nın Doğal Ortam Koşulları (Jeolojik-Jeomorfolojik-Hidrografik Açıdan) ve Sürdürülebilir Kullanım Üzerindeki Rolü. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(31), s. 48-81. https://doi.org/10.14781/mcd.73355
Gözenç, S. (1969). Bolu Ovası ve Yakın Çevresinde Araziden Yararlanma, ‘Land Use’. Basılmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst.
Gözenç, S. (1975). Arazinin Kullanılması ve Değerlendirilmesinin Coğrafi Yönden Tetkiki. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enst. Dergisi, s. 20-21.
Gözenç, S. (1978). Küçük Menderes Havzasında Arazinin Kullanılışı ve Sınıflandırılması. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını.
Houghton, R. (2003). Revised estimates of the annual net flux of carbon to the atmosphere from changes in land use and land management 1850-2000. Tellus B,, 55(2), s. 378-390. https://doi.org/10.1034/j.1600-0889.2003.01450.x
Mater, B. (1977). Datça Yarımadasında Arazi Sınıflandırılması. İ.Ü. Coğr. Enst. Derg(21), s. 189-210.
Mater, B. (1982). Urla Yarımadasında Arazinin Sınıflandırılması İle Kullanılışı Arasındaki İlişkiler. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını.
Meyer, W., & II.Turner, B. (1994). Changes In Land Use And Land Cover: A Global Perspective. Cambridge University Press.
MTA. (2016). 1/100 000 Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi Konya M-27 Paftası. 227. MTA Yayınları.
Özçağlar, A. (1994). Çarşamba Ovası ve Yakın Çevresinde Araziden Faydalanma. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi(3), s. 93-128.
Özdemir, M., & Bahadır, M. (2010). Uzaktan Algılama İle Acıgöl Havzası’nda Arazi Kullanımının Zamansal Değişim Analizi (1975-2005),. The Journal Of International Social Research, 3(12), s. 335-351. https://hdl.handle.net/11630/8166 adresinden alındı
Paudel, B., Yi-li, Z., Shi-cheng, L., Lin-shan, L., Xue, W., & Khanal, N. (2016). Review of studies on land use and land cover change in Nepal. Journal of Mountain Science,(13), s. 643-660. https://link.springer.com/article/10.1007/s11629-015-3604-9 adresinden alındı
Sarı, H., & Özşahin, E. (2016). CORİNE Sistemine Göre Tekirdağ İlinin AKAÖ (Arazi Kullanımı/ Arazi Örtüsü) Özelliklerinin Analizi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 30(1), s. 13-26. https://dergipark.org.tr/tr/pub/alinterizbd/issue/24325/257756 adresinden alındı
Sarış, F., & Gedik, F. (2021). Konya Kapalı Havzası’nda Meteorolojik Kuraklık Analizi. Coğrafya Dergisi(42), s. 295-308. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iucografya/issue/63677/885519 adresinden alındı
Selçuk Biricik, A. (1982). Beyşehir Gölü Havzası’nın Strüktural ve Jeomorfolojik Etüdü. İstanbul Ün. Coğ. Enst. Yayınları.
Selçuk, S., Cebeci, M., Köker, B., & Yılmaz, Z. (2021). Konya İli Arazi Kullanım/Örtüsü Değişim Analizi. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi, 4(2), s. 100-114. https://doi.org/10.51552/peyad.1033847
Sokouti, R., & Nikkami, D. (2017). Optimizing land use pattern to reduce soil erosion. Eurasian Journal of Soil Science, 6(1), s. 75-83. https://doi.org/10.18393/ejss.284269
Soyaslan, İ., & Hepdeniz, K. (2018). Beyşehir Gölü Havzasının Yeraltısuyu Akım Modellemesi Esaslı Hidrojeolojik Özelliklerinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Ün. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), s. 63-74. https://doi.org/10.29048/makufebed.358206
Taş, B., & Yakar, M. (2010). Afyonkarahisar İlinde Yükselti Basamaklarına Göre Arazi Kullanımı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(8), s. 57-76. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000107
Tunçdilek, N. (1985). Türkiye’de Relief Şekilleri ve Arazi Kullanımı. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enst. Yay.
Turoğlu, H. (2000). Doğal Ortam Analizi ve Düzenleme-Planlama Çalışmaları. Coğrafya Dergisi,(8), s. 201-212.
Tümertekin, E. (1961). Bölge Planlamasında Coğrafyacının Rolü. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enst. Dergisi(11).
Türkan, O. (2016). Çankırı İlinde Yerleşmelerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, (s. 414-429). Ankara.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.