Metaverse Nedir? Literatür Art Alanı Bağlamında Yeni Bir Tanım Önerisi
Öz
2000 yılından itibaren yeni iletişim teknolojilerinin hızlı bir şekilde gelişmesi ile Metaverse dünyasına yönelik bir evrilmenin meydana geldiği bilinmektedir. Bu dünya, Türkiye’de özellikle son yıllarda farklı çevreler tarafından yoğun bir şekilde dile getirilmekte, tanımlanırken sosyal bilimlerdeki birçok kavram gibi farklı yönleri vurgulanmakta; ancak genel kabul gören bir tanımdan söz etmek mümkün olmamaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmada ulusal ve uluslararası çalışmalarda Metaverse’ün hangi kavramlarla tanımlandığını ve bu tanımlarda hangi kavramların daha çok vurgulandığını belirlemek amaçlanmıştır. Metaverse’ün ne olduğu, Metaverse ile ilgili üzerinde en çok durulan kavramların neler olduğu ve hangi temaların oluşturulabileceği soruları sorulmuştur. Amaç ve sorular doğrultusunda Metaverse’ü açıklayan 89 tanım Maxqda 2020 programında içerik analizi yapılarak incelenmiştir. İncelemede kapsam, içerik, teknik yapı ve sosyal alan olmak üzere dört tema belirlenmiştir. Bu temalar çerçevesinde 22 kategori ve 401 kod oluşturulmuştur. İnceleme sonunda dünya, sanal, Metaverse, gerçeklik, etkileşim, dijital, fiziksel, 3D, insan, kullanıcı kavramlarının yoğunluğa sahip oldukları görülmüş ve kapsayıcı yeni bir tanımlama yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Ağralı, Ö., & Aydın, Ö. (2021). Tweet classification and sentiment analysis on Metaverse related messages. Journal of Metaverse, 25-30.
Berryman, D. R. (2012). Augmented reality: A review. Medical Reference Services Quarterly, 31(2), s. 212-218.
Binance Academy. (2021a, September 21). Binance Academy. January 4, 2022 tarihinde What Is the Metaverse?: https://academy.binance.com/en/articles/what-is-the-metaverse?utm_campaign=googleadsxacademy&utm_source=googleads&utm_medium=cpc&gclid=Cj0KCQiAu62QBhC7ARIsALXijXTtpSPQO21KMxN_iS0Mx1v_dp4AIWgrgAGs05FFA49o3lgCTjQx1AwaAh1FEALw_wcB adresinden alındı
Binance Academy. (2021b, December 22). Top 7 technologies that power the Metaverse. February 2022, 13 tarihinde https://academy.binance.com/en/articles/top-7-technologies-that-power-the-metaverse adresinden alındı
Bond, K. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence. https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Brown, P. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence.
Cem, H. (2021, Şubat 21). Karma gerçeklik. Mart 09, 2022 tarihinde https://t24.com.tr/yazarlar/hayri-cem-haftalik/karma-gerceklik,29959 adresinden alındı
Cem, H. (2022a, Şubat 9). Hoş geldin metaverse. Şubat 11, 2022 tarihinde https://t24.com.tr/yazarlar/hayri-cem-haftalik/hos-geldin-metaverse,34141 adresinden alındı
Cem, H. (2022b, Ocak 30). Metaverse öncesi hazırlıklar. Şubat 2022, 2 tarihinde https://t24.com.tr/yazarlar/hayri-cem-haftalik/metaverse-oncesi-hazirliklar,34026 adresinden alındı
Cem, H. (2022c, Şubat 12). Metaverse'e nasıl girer, neler yapabilirim? Mart 3, 2022 tarihinde https://t24.com.tr/yazarlar/hayri-cem-haftalik/metaverse-e-nasil-girer-neler-yapabilirim,34157 adresinden alındı
Cheng, R., Wu, N., Chen, S., & Han, B. (2022). Will metaverse be nextG internet? Vision, hype, and reality. arXiv preprint arXiv:2201.12894. https://doi.org/10.48550/arXiv.2201.12894
Chiu, E. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence. https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Cisco. (2022). What is 5G? February 5, 2022 tarihinde https://www.cisco.com/c/en/us/solutions/what-is-5g.html adresinden alındı
Collins, C. (2008). Looking to the future: Higher education in the Metaverse. Educause Review, 43(5), s. 51-63.
Conti, R., & Schmidt, J. (2022, February 15). What is an NFT? Non-fungible tokens explained. March 12, 2022 tarihinde https://www.forbes.com/advisor/investing/nft-non-fungible-token/ adresinden alındı
Deloitte. (2017). Mixed reality: Experiences get more intuitive, immersive, and empowering. March 9, 2022 tarihinde https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/technology/deloitte-uk-tech-trends-2017-mixed-reality.pdf adresinden alındı
Dionisio, J., Burns III, W. G., & Gilbert, R. (2013). 3D virtual worlds and the Metaverse: Current status and future possibilities. ACM Computing Surveys (CSUR), 45(3), s. 1-38.
Dong, H. (2021). A primer on augmented, virtual. Wunderman Thompson. March 5, 2022 tarihinde https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Doolani, S., Wessels, C., Kanal, V., Sevastopoulos, C., Jaiswal, A., Nambiappan, H., & Makedon, F. (2020). A review of extended reality (XR) technologies for manufacturing training. Technologies, 8(4). https://doi.org/10.3390/technologies8040077
Duan, H., Li, J., Fan, S., Lin, Z., Wu, X., & Cai, W. (2021). Metaverse for social good: A university campus prototype. 29th ACM International Conference on Multimedia (MM, (s. 153-161). https://arxiv.org/pdf/2108.08985.pdf adresinden alındı
Ethereum. (2022). Non-fungible tokens (NFT). March 11, 2022 tarihinde https://ethereum.org/en/nft/ adresinden alındı
Euronews. (2021, Aralık 18). 'İnternetin geleceği' olarak görülen 'Metaverse' nedir? Mart 7, 2022 tarihinde https://tr.euronews.com/next/2021/12/18/meta-universe-nedir-metaverse-ile-ilgili-neler-biliniyor adresinden alındı
Evolve EFTs. (2021, December 8). Metaverse glossary. January 16, 2022 tarihinde https://evolveetfs.com/wp-content/uploads/2021/12/MESH-ETF-metaverse-Glossary-2021-12-08-EN.pdf adresinden alındı
Fast-Berglund, A., Gong, L., & Li, D. (2018). Testing and validating extended reality (xR) technologies in manufacturing. Procedia Manufacturing, 25, 31-38. https://doi.org/10.1016/j.promfg.2018.06.054
Ferhat, S. (2016). Dijital dünyanın gerçekliği, gerçek dünyanın sanallığı bir dijital medya ürünü olarak sanal gerçeklik. TRT Akademi, 1(2), s. 724-746.
Fiğan, M. (2022). Üç boyutlu bir dijital dünyaya doğru: Metaverse. Mart 07, 2022 tarihinde https://yenimedya.wordpress.com/2021/11/24/uc-boyutlu-bir-dijital-dunyaya-dogru-metaverse/ adresinden alındı
Google Earth Help. (2022). How images are collected. March 11, 2022 tarihinde https://support.google.com/earth/answer/6327779?hl=en#zippy=%2Cd-images adresinden alındı
Grider, D., & Maximo, M. (2021). The Metaverse: Web 3.0 virtual cloud economies. Grayscale Research. https://www.digitalcapitalmanagement.com.au/wp-content/uploads/2022/02/Grayscale_metaverse_Report_Nov2021.pdf adresinden alındı
Huggett, J. (2020). Virtually real or really virtual: Towards a heritage Metaverse. Studies in Digital Heritage, 4(1), s. 1-15.
Huynh-The, T., Pham, Q.-V., Pham, X.-Q., Nguyen, T. T., Han, Z., & Kim, D.-S. (2022). Artificial intelligence for the Metaverse: A survey. arXiv preprint, 1-24. https://doi.org/10.48550/arXiv.2202.10336
IBM Cloud Education. (2020, June 3). Artificial intelligence (AI). March 14, 2022 tarihinde https://www.ibm.com/cloud/learn/what-is-artificial-intelligence adresinden alındı
İçten, T., & Bal, G. (2017). Artırılmış gerçeklik üzerine son gelişmelerin ve uygulamaların incelenmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 5(2), s. 111-136.
Jaynes, C., Seales, W. B., Calvert, K., Fei, Z., & Griffioen, J. (2003). The Metaverse: A networked collection of inexpensive, self-configuring, immersive environments. the Workshop on Virtual Environments 2003, (s. 115-124).
Kalkavan, B. (2021, Ağustos 25). Artırılmış gerçeklik AR (Augmented Reality) nedir? E-Ticaretten kullanım örnekleri. Mart 8, 2022 tarihinde https://hype.com.tr/arama-motoru-optimizasyonu/artirilmis-gerceklik-augmented-reality-nedir/ adresinden alındı
Kim, J. G. (2021). A study on Metaverse culture contents matching platform. International Journal of Advanced Culture Technology, 9(3), s. 232-237.
Kuş, O. (2021). Metaverse: ‘Dijital büyük patlamada’ fırsatlar ve endişelere yönelik algılar. Intermedia International e-Journal, 8(15), s. 245-266. https://doi.org/10.21645/intermedia.2021.109
Künüçen, H. H., & Samur, S. (2021). Dijital çağın gerçeklikleri: Sanal, artırılmış, karma ve genişletilmiş gerçeklikler üzerine bir değerlendirme. Yeni Medya, 2021(11), 37-62.
Kwanya, T., Stilwell, C., & Underwood, P. (2014). Library 3.0: Intelligent libraries and apomediation. Elsevier.
Lai, J. (2021). Intro to the Metaverse. Newzoo. https://newzoo.com/insights/trend-reports/newzoo-intro-to-the-metaverse-report-2021-free-version adresinden alındı
Lee, L.-H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., . . . Hui, P. (2021). All one needs to know about Metaverse: A complete survey on technological singularity, virtual ecosystem, and research agenda. https://doi.org/10.48550/arXiv.2110.05352
Leonard, K. (2022, February 11). What is an NFT? March 14, 2022 tarihinde https://seekingalpha.com/article/4479683-what-is-an-nft?external=true&gclid=Cj0KCQjwz7uRBhDRARIsAFqjullABouX0PWCb3f4dktpZQXPa-emj7u40gxJ5wY6nJKVRzUfFFIy3_UaAr8_EALw_wcB&utm_campaign=14926960698&utm_medium=cpc&utm_source=google&utm_term=133537863789%5Eaud- adresinden alındı
Merriam-Webster. (2022). NFT. March 14, 2022 tarihinde https://www.merriam-webster.com/dictionary/NFT adresinden alındı
Microsoft. (2021, October 19). Mixed reality color, light, and materials. February 18, 2022 tarihinde https://docs.microsoft.com/en-us/windows/mixed-reality/design/color-light-and-materials adresinden alındı
Milgram, P., & Kishino, F. (1994). A taxonomy of mixed reality visual displays. IEICE TRANSACTIONS on Information and Systems, 77(12), 1321-1329.
Mullins, R. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence. https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Murphy, K. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence. https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Nakavachara, V., & Saengchote, K. (2022). Is Metaverse LAND a good investment? It depends on your unit of account! arXiv preprint, 0-12. https://doi.org/10.48550/arXiv.2202.03081
Nalbant, K. G., & Uyanık, Ş. (2021). Computer vision in the Metaverse. Journal of Metaverse, 1(1), 9-12.
Narin, N. G. (2021). A content analysis of the Metaverse articles. Journal of Metaverse, 1(1), 17-24.
Ning, H., Wang, H., Lin, Y., Wang, W., Dhelim, S., Farha, F., . . . Daneshmand, M. (2021). A survey on Metaverse: the state-of-the-art, technologies, applications, and challenges. https://doi.org/10.48550/arXiv.2111.09673
Oracle. (2022). Yapay zeka nedir? Yapay zeka hakkında bilgi edinin. Mart 13, 2022 tarihinde https://www.oracle.com/tr/artificial-intelligence/what-is-ai/ adresinden alındı
Özcan, B. (2021). İnternetten sonra bu gelecek! METAVERSE. March 7, 2022 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=kbDEojkAt9c adresinden alındı
Park, S.-M., & Kim, Y.-G. (2022). A Metaverse: Taxonomy, components, applications, and open challenges. IEEE Access, 4209-4251. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2021.3140175
Prisco, G. (2009). A virtual world space agency. Futures, 41(8), s. 569-571.
Qualcomm. (2022). Everything you need to know about 5G. March 2, 2022 tarihinde https://www.qualcomm.com/5g/what-is-5g adresinden alındı
Reaume, A. (2022, February 11). Seeking alpha. February 11, 2022 tarihinde https://seekingalpha.com/article/4472812-what-is-metaverse?external=true&gclid=Cj0KCQiAu62QBhC7ARIsALXijXROvxI23fZH8D3pKNpdIM57wwpkTvIcgc87MCikr0hBF9Zx4_vYhKMaAjqiEALw_wcB&utm_campaign=14926960698&utm_medium=cpc&utm_source=google&utm_term=127894704186%5Ed adresinden alındı
Rehm, S. V., Goel, L., & Crespi, M. (2015). The Metaverse as mediator between technology, trends, and the digital transformation of society and business. Journal for Virtual Worlds Research, 8(2), s. 1-6.
Roblox. (2021). Intro to the Metaverse. Newzoo. https://newzoo.com/insights/trend-reports/newzoo-intro-to-the-metaverse-report-2021-free-version adresinden alındı
Ryskeldiev, B., Ochiai, Y., Cohen, M., & Herder, J. (2018). Distributed Metaverse: Creating decentralized blockchain-based model for peer-to-peer sharing of virtual spaces for mixed reality applications. the 9th Augmented Human International Conference, (s. 1-3).
Schlemmer, E., Trein, D., & Cristoffer, O. (2009). The Metaverse: Telepresence in 3D avatar-driven digital-virtual worlds. Tic. Revista d'innovaci? Educativa(2), s. 26-32.
Schroeder, R., Huxor, A., & Smith, A. (2001). Activeworlds: Geography and social interaction in virtual reality. Futures, 33(7), s. 569-587.
Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., & Seferoğlu, S. S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. XIV. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, (s. 351-357).
Singh, N. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence. https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Speicher, M., Hall, B. D., & Nebeling, M. (2019). What is mixed reality? 2019 CHI conference on human factors in computing systems, (s. 1-15). Glasgow. https://doi.org/10.1145/3290605.3300767
Stein, D. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence. https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Stephenson, N. (2000). Snow crash. Spectra Books.
Stuart, K. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence. https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Suzuki, S. N., Kanematsu, H., Barry, D. M., Ogawa, N., Yajima, K., Nakahira, K. T., & Yoshitake, M. (2020). Virtual experiments in Metaverse and their applications to collaborative projects: The framework and its significance. Procedia Computer Science, 176, s. 2125-2132.
Sweeney , T. (2021). Intro to the Metaverse. Newzoo. https://newzoo.com/insights/trend-reports/newzoo-intro-to-the-metaverse-report-2021-free-version adresinden alındı
Toneis, C. N. (2011). Puzzles as a creative form of play in Metaverse. Journal for Virtual Worlds Research, 4(1), s. 4-21.
Unleash. (2021, August 19). What is Facebook Horizon Workrooms? March 9, 2022 tarihinde https://www.unleash.ai/what-is-facebook-horizon-workrooms/ adresinden alındı
Verizon. (2022). What is 5G and why does it matter? January 8, 2022 tarihinde https://www.verizon.com/about/our-company/5g/what-5g adresinden alındı
Wright, M., Ekeus, H., Coyne, R., Stewart, J., Travlou, P., & Williams, R. (2008). Augmented duality: overlapping a Metaverse with the real world. the 2008 International Conference on Advances in Computer Entertainment Technology, (s. 263-266).
Wunderman Thompson Intelligence. (2021). Into the Metaverse. March 5, 2022 tarihinde https://www.wundermanthompson.com/insight/new-trend-report-into-the-metaverse adresinden alındı
Yurdakul, N. B., & Bat, M. (2011). Şirketler için rekabette sanal farkındalık: Arama motoru pazarlaması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(1), s. 44-60.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.