Arap-İsrail Anlaşmazlığının AB’nin Akdeniz Politikaları Üzerindeki Etkisi
Öz
Akdeniz bölgesi, Avrupa Birliği için hem tarihi hem de bölgesel açıdan daima önemli bir bölge olmuştur. Birliğin bir bölge olarak Akdeniz’e toplu, ilk resmi yaklaşımı 1972 yılındaki “Küresel Akdeniz Politikası” ile başlamış, 1995 yılında “Avrupa-Akdeniz Ortaklığı”nı sağlayan Barselona Bildirgesi yayınlanmış ve ardından 2007 yılında Fransa devlet başkanlığı görevini yürüten Nicolas Sarkozy’nin girişimleri ile “Akdeniz İçin Birlik”, Barselona Süreci’nin devamı olacak şekilde 13 Temmuz 2008’de hayata geçirilmiştir. Bu çalışma; Arap-İsrail arasındaki çatışmanın Birliğin Akdeniz politikaları üzerindeki etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın sonucunda, Arap-İsrail çatışmasının Birliğin Akdeniz’e yönelik politikalarını olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Birlik her ne kadar Filistin ve İsrail arasındaki sorunun çözümüne ilişkin barış girişimlerinde aktif bir rol oynamaya çalışsa da özellikle Kudüs meselesi, Yahudi yerleşimleri, mülteciler, sınırlar gibi temel anlaşmazlık konularında etkin olamamıştır. Bu doğrultuda AB’nin Akdeniz’e yönelik politikalarından başarılı sonuçlar elde edilebilmesi için Arap-İsrail arasındaki sorunların çözülmesi, Birliğin bu noktada daha etkin bir yol izlemesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Altunışık , M. B. (2008). EU foreign policy and the Israeli-Palestinian conflict : How much of an actor? European Security, 17(1), 105-121. doi:https://doi.org/10.1080/09662830802503763
Asseburg, M. (2003). The EU and the Middle East conflict: Tackling the main obstacle to Euro-Mediterranean partnership. Mediterranean Politics, 8(2-3), 174-193. doi:https://doi.org/10.1080/13629390308230011
Ataç, C. A. (2011). AB’nin normatif kapasite sorunu, Akdeniz için birlik ve Türkiye. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 11(1), 1-24. doi:https://doi.org/10.1501/Avraras_0000000169
Ayaz, E. (2013). Arap Baharı Sonrası Dönemde Avrupa Birliği’nin Orta Doğu ve Akdeniz Politikalarının Geleceği ve Türkiye’nin Rolü. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 60-87.
Ayman, S. G. (2009). Filistin çıkmazı üzerinde yeniden düşünme gereği. Akademik Orta Doğu, 3(2), 41-61.
Baran, D. D. (2017). Avrupa Birliği Akdeniz politikalarının tarihsel gelişimi. Europolitika Özel Sayı, 177-188.
Batt, J., Lynch, D., Missiroli, A., Ortega, M., & Triantaphyllou, D. (2003). Partners and neighbours: A CFSP for A wider Europe no:64. Institute for Security Stıdies: https://www.iss.europa.eu/sites/default/files/EUISSFiles/cp064e.pdf adresinden alındı
Bicchi, F. (2011). The Union for the Mediterrannean or the changing context of Euro-Mediterrannean relations. Mediterrannean Politics, 16(1), 3-19. doi:https://doi.org/10.1080/13629395.2011.547365
Bill , J. A., & Sipringborg, R. (2000). Politics in The Middle East. Newyork: Longman.
Bulut, M. (2018). Altı Gün ve Yom Kippur savaşının modern İsrail kimliği üzerine etkisi. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20, 339-350.
Bulut, M., & Bulut, S. (2021). 2006 Temmuz savaşı, 2011 Suriye krizi ve 2019 protestoları perspektifinden Hizbullah’ın Lübnan’daki rolü. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 10(1), 101-120.
Collyer, M. (2016). Geopolitics as a migration governance strategy: European Union bilateral relations with Southern Mediterranean countries. Journal of Ethnic and Migration Studies, 42(4), 606-624. doi:https://doi.org/10.1080/1369183X.2015.1106111
Council of European Union. (2003). European security strategy: A secure Europe in a better World: https://www.consilium.europa.eu/media/30823/qc7809568enc.pdf adresinden alındı
Council of The European Union. (2009). Brussels European Council: https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/108622.pdf adresinden alındı
Çakmak, H. (2018). Akdeniz için birlik ve Türkiye'nin rolü. (Bildiri Sunumu). İstanbul: TESAM III. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi .
Çınkara, G. (2014). Gazze saldırıları ile İsrail neyi hedefliyor? ASEM. Ağustos 12, 2022 tarihinde http://www.asem.org.tr/tr/publication/details/3078/GazzeSald%C4%B1r%C4%B1lar%C4%B1-ile-%C4%B0srail-Neyi-Hedefliyor adresinden alındı
Dağcı, K., & Sak, E. (2016). AB'nin dış politikası açısından Filistin İsrail sorununa temel yaklaşımı ve araçları: Deklarasyonlar ve ekonomik yardımlar. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 9-30. doi:https://doi.org/10.17828/yasbed.22429
Dias, V. A. (2014). A critical analysis of The EU’s response to The Arab spring and its implications for EU security. Human Security Perspectives, 10(1), 26-61.
Dillman, B. (2002). International markets and partial economics reforms in North Africa: What impact on democratization? Democratization, 9(1), 63-86. doi:https://doi.org/10.1080/714000243
European Union. (2012). Declaration by the high representative on behalf of The European Union on The Middle East peace process: https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/cfsp/133902.pdf adresinden alındı
Hollis, R. (2011). The UfM and the Middle East ‘Peace Process’: An unhappy symbiosis. Mediterrannean Politics, 16(1), 99-116. doi:https://doi.org/10.1080/13629395.2011.547392
Kahraman, S. (2008). AB-Akdeniz bölgesel politikaları ve Türkiye'nin uyumu. Journal of Yasar University, 12(3), 1721-1742.
Karabacak, H. (2004). Avrupa Birliği'nin mali yardım prosedür ve teknikleri ve Türkiye ile mali işbirliği. Avrupa Birliği uzmanlık tezi. T.C. Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı .
Karakır Aşkar, İ., & Aknur, M. (2015). Arap İsrail çatışmasının Avrupa Birliği'nin Akdeniz politikalarına etkisi. U. B. Yıldız (Dü.) içinde, Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri: Bölgesel politikalar, bölgeler ve uluslararası aktörler ile ilişkiler (s. 13-40). Ankara: Nobel.
Karluk, R. (2002). Avrupa Birliği ve Türkiye. İstanbul : Beta Yayınları .
Keskin , M. H. (2010). İsrail-Filistin sorununa yönelik AB politikaları. Akademik Orta Doğu, 5(1), 117-130.
Khader, B. (1984). Europe and the Arab-Israeli Conflict 1973-1983: An Arab Perspective. Temmuz 5, 2022 tarihinde https://books.google.com.ec/books?id=VQ5fnljllZ8C&pg=PR5&hl=tr&source=gbs_selected_pages&cad=2#v=onepage&q&f=false adresinden alındı
Kourtelis, C. (2021). The Agadir Agreement: The capability traps of isomorphic mimicry. World Trade Review, 20, 306-320. doi:https://doi.org/10.1017/S1474745620000488
Köse, T. (2007). Değişen Ortadoğu denkleminde Lübnan İsrail krizi ve Türkiye’nin rolü. Akademik Ortadoğu, 55-89.
Kurtbağ, Ö. (2003). Avrupa-Akdeniz ortaklığı: Barselona süreci. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 3(1), 73-92.
Mercan, S. (2008). Avrupa dış Politikası: İsrail-Filistin çatışması örnek olayı. Akademik Orta Doğu, 3(1), s. 97-131.
Mercan, S. (2015). Avrupa Birliği'nin Ortadoğu'ya yönelik politikası. U. B. Yıldız (Dü.) içinde, Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri: Bölgesel politikalar, bölgeler ve uluslararası aktörler ile ilişkiler (s. 13-40). Ankara: Nobel.
Musu, C. (2010). European Union Policy towards The Arab-Israeli peace process, the quiksands of politics. Hampshire ve Newyork : Palgrave MacMillan.
Ochenwald, W., & Fisher, S. N. (2004). The Middle East, a history. Boston: Mc Graw Hill.
Özkoç, Ö. (2009). Savaş ve barış: Doksanlı yıllarda Filistin-İsrail sorunu. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3), 167-195. doi:https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002117
Peridy, N. (2005). The trade effects of the Euro-Mediterranean partnership: What are the lessons for ASEAN countries? Journal of Asian Economics, 16, 125-139.
Peters, J. (2010). Europe and the Israel-Palestinian peace process: The urgency of now. European Security, 19(3), 511-529.
Pierros, F., Meunier, J., & Abrams, S. (1999). Bridges and barriers: The European Union's Mediterranean policy, 1961-1998. England: Ashgate Publishing.
Rabbani, M. (2002). Envai çeşit başarısızlık: Oslo ve El-Aksa intifadası. R. Carey (Dü.) içinde, Yeni intifada: İsrail'in apartheid politikasına direnmek. İstanbul: Everest yayınları.
Schlumberger, O. (2011). The ties that do not bind: The Union for the Mediterranean and the future of Euro-Arab relations. Mediterranean Politics, 16(1), 135-153. doi:https://doi.org/10.1080/13629395.2011.547401
Sharm El-Sheikh Fact-Finding Committee. (2001). Sharm El-Sheikh Fact Finding Committee report. https://reliefweb.int/report/israel/sharm-el-sheikh-fact-finding-committee-report adresinden alındı
Shlaim, A. (2005). The rise and fall of the Oslo Peace Process. L. Fawcett (Dü.) içinde, International relations of the Middle East (s. 241-261). Oxford: Oxford University Press.
Silvestri, S. (2005). EU Relations with Islam in the context of the EMP's cultural dialogue. Mediterian Politics, 10(3), 385-405. doi:https://doi.org/10.1080/13629390500289474
Şençelebi, C. (2015). European Union and The Mediterranean: Before and After the Arab Spring. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 14(1), 141-154.
Turan, A. P. (2015). Avrupa Birliği'nin Akdeniz'de normatif güç olma arayışı ve Arap uyanışı. U. B. Yıldız (Dü.) içinde, Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri: Bölgesel politikalar, bölgeler ve uluslararası aktörler ile ilişkiler (s. 209-237). Ankara: Nobel.
Turhan, T. (2009). Uluslararası insalcıl hukuk ve İsrail'in Gazze harekatı. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 41, 161-181.
Uzun, E. (2003). Avrupa Birliği'nin Akdeniz Politikası ve Barselona süreci. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 1-32.
Viveash, D. (2021). Has president Trump killed the Middle East peace process? Canadian Foreign Policy Journal, 27(1), 49-61. doi:https://doi.org/10.1080/11926422.2020.1842219
Yadak, A. (2014). İsrail güvenlik politikası ve güvenlik duvarının Filistin halkına etkileri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 163-176.
Yıldırım, Y. (2021). İsrail-Filistin sorununda iki devletli çözüm arayışları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(41), 3840-3884. doi:https://doi.org/10.26466/opus.874933
Yılmaz, S., & Kalkan, D. K. (2017). Enerji güvenliği kavramı: 1973 petrol krizi ışığında bir tartışma. Journal of Crisis and Political Research, 1(3), 169-199.
Youngs, R. (2001). The European Union and the promotion of democracy. Oxford: Oxford University Press.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.