Sylvia Plath’in Mona Lisa Gülümsemesi: Çarpıtılmış Gerçekliğin Yıkımı

Öz

Eserleri ve kimliği adeta bir fantezi ve mite dönüştürülen Amerikan şair ve yazar Sylvia Plath, edebiyat dünyasıtarafından “deli
dahi” olarak damgalanmıştır. Dolayısıile Sylvia Plath ismi şizofreni, delilik, travma ve belirsizilik ile özdeşleşmektedir ve sadece
yaşamıdeğil eserleri de “Plath miti’nin” anahtar kelimeleri olarak adlandırılabilinecek bu kavramlar üzerinden okunmaktadır. Oysa
okuyucuya Mona Lisa’nın ünlü tarif edilemeyen gülümsemesini andıran ve belirsizlikler üzerine kurulu gibi görünen bu karmaşık
durum objektif bir lens aracılığıile incelendiğinde okuyucu tamamiyle farklıbir tablo ile karşılaştırmaktadır çünkü Plath’in
eserlerinde ısrarla vurguladığıve eleştirmelerin otobiografik olarak yorumladığımutluluk ve mutsuzlukla örülü gel gitler yazarın
şizofrenik algılama biçemini değil Soğuk Savaşsöyleminin sonucu olan hayatın ta kendisini yansıtmaktadır. Dolayısıile eserleri de
sadece Plath’in hayatınıdeğil Soğuk Savaşdöneminin sosyal, politik ve psikolojik travmalarınıyaşayan tüm bireyleri
yansıtmaktadır. Bu çalışmada bu güne kadar Plath üzerine yazılan eserlerin ve yazara yöneltilen eleştirilerin merkezine yerleştirilen
“delilik” üzerine kurgulanmışsenaryoların karşısında Plath’in politik söylemini merkeze alan bir görüşsunulmaktadır. Plath’in
politik duruşu ve eserlerinin yaratım süreci Amerikan Soğuk Savaşsöylemlerine paralel olarak incelemekte ve entellektüel bir kadın
kimliğinin ve bu kimliğin sonucu olan eserlerin kültürel bir ikona dönüştürülme adına ne denli çarpıtıldığıvurgulanmaktadır. Bu
güne kadar Sylvia Plath üzerine yazılan pek çok eserde göze çarpan kadın yaratıcılığının ilham kaynağıolarak niteldirilen şizofrenik
dünya, Soğuk Savaşdönemi yazılan eserlerin incelenmesi ile bir kurgulamayıaçığa çıkarmaktadır. Sonuç olarak Plath’in deliliğin
sonucu olarak olarak ortaya çıktığıiddia edilen eserleri yapay kültürel ikonlar yaratma adına feda edilen eserlere
dönüştürülmektedir. Öte yandan Plath’in eserlerinin edebi gücü feda edilen kadın yaratıcılığını ısrarla vurgulamakta ve dönemin
tarihsel gerçeklerine ışık tutmaktadır.