2000’li Yıllar Öncesi ve Sonrasında Türk Sineması’nda Kullanılan Yapım Kaynaklarının Değerlendirilmesi

Öz

Türk Sineması’nın yapım sürecinde kullandığıkaynakların geçmişten günümüze dek geçirdiği değişimler doğrultusunda ortaya
konmasıve bunun ışığında günümüzde yapım sürecinde kullanılan kaynakların Türk Sineması’nın endüstriyel gelişimi açısından
yeterli olup olmadığının ele alınmasıbu çalışmanın çıkışnoktasınıoluşturmaktadır. Bu konunun tercih edilme nedeni yüksek
maliyetli ve riskli bir yapıya sahip olan yapım aşamasında başvurulabilecek kaynakların sayıve niteliğinin Tük Sineması’nın
endüstriyel gelişimi üzerinde sahip olduğu önemdir. Özellikle Türkiye gibi seyirci sayısının düşük olduğu ülkelerde yapımcının elde
ettiği hâsılat bir sonraki filminin yapım bütçesini oluşturmada yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle yapımcının kendi öz sermayesi ve
dağıtım kanallarından elde ettiği gelir dışında başvurabileceği kaynaklara sahip olmasıTürk Sineması’nın endüstrileşmesi açısından
belirleyici rol oynamaktadır.
Buradan hareketle çalışma kapsamında Türk Sineması’nda yapımcıların yararlanabileceği finansal kaynakların dağıtım ve
gösterim süreçlerinde yaşanan gelişmeler ile dönemin siyasi ve ekonomik olaylarına bağlıolarak geçirdiği değişim incelenmiştir. Bu
kapsamda Türkiye’de film yapımcılarının en önemli finansal kaynağıkendi öz sermayeleri olarak ortaya çıkmıştır. Türk
Sineması’nın ilk yıllarında yapımda kullanılan ilk kaynak sinema işletmesinden ve yabancıfilm ithalatından elde edilirken, Bölge
İşletmeciliği döneminde sinema salonu işletmecilerinin verdiği avanslarla yapım süreci yürütülmüştür. Bölge  İşletmeciliği
sisteminin ortadan kalkmasıyla birlikte günümüzde önemli bir sorun olarak belirmektedir. Öz sermayesi dışında yapımcıların ikinci
en önemli finansal kaynağıönceki filmin hasılat gelirleridir. Türk Sineması’nda dağıtım kanalıolarak sinema salonu dışında kalan
televizyon ve ev video pazarıyüksek gelir getiren birer kanal olarak faaliyet gösterememektedir. Özellikle telif hakkıihlallerinin
artmasıyla birlikte ev video pazarının yapımcılar açısından etkinliği azalmıştır. Amerikan Sinema Endüstrisi’nde birer dağıtım kanalı
olarak yaygın şekilde kullanılan internet, ticari ürün satışı(merchandising), uçak, gemi gibi alanlarda yapılan salon dışıgösterim gibi
kanallar ise Türk Sineması’nda neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Dolayısıyla yapımcılar açısından sinema gösteriminden elde
edilen hâsılat dışında dağıtım kanallarından yüksek gelir elde edilememektedir. Türk Sinemasıaçısından özellikle 2000’li yıllardan
sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yapıma yönelik finansal katkısıbüyük önem taşısa da yapım sürecinin tamamlanması
açısından yetersiz bulunmaktadır. Ayrıca 1990 yılından beri Türkiye’nin üye olduğu Eurimages’in yapım sürecine yönelik katkısının
da yapımcıların finansal sıkıntılarınıçözmek açısından etkili olmadığısöylenebilmektedir.
Özetle, Türk Sineması’nda geçmişten günümüze dek başvurulan yapım kaynaklarının sektörün endüstrileşmesi için ihtiyaç
duyulan kaynak ihtiyacınıkarşılamaktan uzak olduğu, bu aşamada özellikle devletin sektörü teşvik edecek önlemler almasıgerektiği
sonucuna varılmıştır.