Çalışanların Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminlerinin İşten Ayrılma Niyetlerine Olan Etkisi: İlaç Sektörü Örneği
Öz
Bu araştırma, Konya ili sınırları içerinde faaliyet gösteren ilaç sektörü çalışanlarının, örgütsel bağlılık ve iş tatmini duygularının işten ayrılma niyetlerine olan etkisine ilişkin bulgular elde etmeyi amaçlamaktadır. İhtiyaç duyulan verilerin tamamına yakını yüz yüze görüşme yapılarak anket yöntemi ile elde edilmiştir. Veri toplama aşamasında ilaç sektörü çalışanlarına dağıtılan 245 adet anketten 202 tanesi geri dönmüş ve bu anketlerden 196 tanesi değerlendirmeye uygun bulunmuştur. Araştırmada elde edilen veriler “SPSS15.0”paket programı yardımıyla incelenmiş ve verilerin analizi aşamasında örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi yansıtan yapısal model “AMOS16.0”paket programıyla oluşturulmuştur.
Araştırma bulguları incelendiğinde ortaya çıkan sonuçlar, iş tatmini ile örgütsel bağlılığın bileşenlerini oluşturan duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık arasındaki ilişkileri öngören hipotezleri desteklemektedir. Buna göre iş tatmini ile örgütsel bağlılığın bileşenleri arasındaki ilişkinin kuramsal beklentilerle uyuşacak biçimde anlamlı ve pozitif yönlü olduğu görülmektedir. Örgütsel bağlılık bileşenleri ve iş tatmini arasındaki ilişkiler değerlendirildiğinde, işgörenlerin iş tatmin düzeylerindeki artışın, örgütsel bağlılık düzeylerini de arttırdığı görülmektedir. Örgütsel bağlılık bileşenlerinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi incelendiğinde ise, duygusal bağlılık ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Devam bağlılığı ile işten ayrılma niyeti arasında ise anlamlı ve pozitif bir ilişkiye rastlanılmaktadır. Öte yandan iş tatmini ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanılmamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Kaynakça
Akıncı, Z. (2002). “Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”. Akdeniz İİBF Dergisi, sayı: 4, s. 1-25.
Allen, Natalie J. and Meyer, J. P. (1990). “The Measurement and antecedens of affective, continuance and normative commitment to the organization”. Journal of Occupational Psychology, number: 63, p. 1-18.
Allen, Natalie J. and Meyer, J. P. (1991). “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”. Human Resource Management Review, number: 1 (1), p. 61-89.
Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1996). “Affective, Continuance, and Normative Commitment: An Examination of Construct Validity”. Journal of Vocational Behavior, number: 49 (1), p. 143-152.
Baş, T. ve Ardıç, K. (2002). “Yüksek Öğretimde İş Tatmini ve Tatminsizliği”. İktisat İşletme ve Finans, sayı: 17, s. 72-81.
Blau, G. J. and Boal, K. B. (1987). “Conceptualizing How Job Involvement and Organizational Commitment Affect Turnover and Absenteeism”. Academy of Management Review, number: 12 (2), p. 288-300.
Bryman, A. and Cramer, D. (1997). “Quantitative Data Analysis with SPSS for Windows”. Routledge, London and New York.
Büyüköztürk, Şener. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Yayıncılık, 2003
Chang, H. T., Chi, N. W. and Miao, M. C. (2007). “Testing the Relationship Between Three-Component Organizational/Occupational Commitment and Organizational/ Occupational Turnover Intention Using a Non-Recursive Model”. Journal of Vocational Behavior, number: 70, p. 352-368.
Currivan, D. B. (1999). “The Causal Order of Job Satisfaction and Organizational Commitment in Models of Employee Turnover”. Human Resource Management Review, number: 9 (4), p. 495-524.
Çekmecelioğlu, H. G. (2005). “Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı: 6 (2), s. 23-39.
Çekmecelioğlu, H. G. (2006). “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma”. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, sayı: 8 (2), p. 153-168.
Demir, H., Usta, R. ve Okan, T. (2008). “İçsel Pazarlamanın Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminine Etkisi”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı: 26 (2), s. 135-161.
Fulford, M. D. (2005). “That’s Not Fair!: The Test of a Model of Organizational Justice, Job Satisfaction, and Organizational Commitment Among Hotel Employees”. Journal of Human Resources in Hospitaliyt&Tourism, number: 4 (1), p. 73-84.
Gül, H., Oktay, E. ve Gökçe, H. (2008). “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama”. Akademik Bakış, sayı: 15, s. 1-11.
Hofstede, G. (1980). “Motivation, Leadership, and Organization: Do American Theories Apply Abroad?”, Organizational Dynamics, number: 9 (1), p. 42-63.
Hofstede, G. and Hofstede, G. J. Cultures and Organizations: Software of the Mind, (Revised and expanded 2nd ed), New York, McGraw Hill, 2005
Jaros, S. J. (1997). “An Assessment of Meyer and Allen’s (1991) Three-Component Model of Organizational Commitment and Turnover Intentions”. Journal of Vocational Behavior, number: 51, p. 319-337.
Karatepe, O. M., Uludağ, O., Meneviş, İ., Hadzımehmedagıc, L. and Baddar, L. (2006). “The Effects of Selected Individual Characterstics on Frontline Employee Performance and Job Satisfaction”. Tourism Management, number: 27, p. 547-560.
Kim, W. G., Leong, J. K. and Lee, Y. K. (2005). “Effect of Service Orientation on Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Intention of Leaving in a Casual Dining Chain Restaurant”. International Journal of Hospitality Management, number: 24, p. 171-193.
Lambert, E. G., Hogan, N. L. and Barton, S. M. (2001). “The Impact of Job Satisfaction on Turnover Intent: A Test of A Structural Measurement Model Using A National Sample of Workers”. The Social Science Journal, number: 38, p. 233-250.
Loi, R., Hang-Yue, N. and Foley, S. (2006). “Linking Employees” Justice Perceptions to Organizational Commitment and Intention to Leave: The Mediating Role of Perceived Organizational Psychology”. Group and Organization Management, number: 79, p. 102-103.
Meyer, J. P. and Allen, N. J. (1991). “A Three – Component Conceptualization of Organizational Commitment”. Human Resource Management Review, number: 1 (1), p. 61-89.
Meyer, J. P., Allen, N. J. and Catherine, A. S. (1993). “Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization”. Journal of Applied Psychology, number: 78 (4), p. 538-551.
Meyer, J. P. and Allen, N. J. Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application, Thousand Oaks, CA: Sage, 1997.
Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L. and Topolnytsky, L. (2002). “Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization: A Meta-analysis of Antecedents, Correlates, and Consequences”. Journal of Vocational Behavior, number: 61, p. 20-52.
Mathieu, J. E. and Zajac, D. M. (1990). “A Review and Meta-Analysis of the Antecedents, Corralates and Consequences of Organizational Commitment”. Psychological Bulletin, number: 108 (2), p. 171-194.
Samad, S. (2006). “Predicting Turnover Intentions: The Case of Malaysian Government Doctors”. The Journal of Academy of Business, number: 8 (2), p. 113-119.
Schwepker, C. H. (2001). “Ethical Climate’s Relationship to Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intention in the Salesforce”. Journal of Business Research, number: 54, p. 39-52.
Sergeant, A. and Frenkel, S. (2000). “When Do Customer Contact Employees Satisfy Customers?”, Journal of Service Research, number: 3 (1), p. 18-34.
Somers, M. J. (1995). “Organizational Commitment, Turnover and Absenteeism: An Examination of Direct and Interaction Effects”. Journal of Organizational Behavior, number: 16, p. 49-58.
Steers, R. M. (1977). “Antecedents and Outcomes of Organizational Commitment”. Administrative Science Quarterly, number: 22, p. 46-56.
Şimşek, Ömer Faruk. Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları, İstanbul. Ekinoks Yayıncılık, 2007.
Takase, M., Maude, P. and Manias, E. (2005). “Nurses’ Job Dissatisfaction and Turnover Intention: Methodological Myths and an Alternative Approach”. Nursing and Health Sciences, number: 7, p. 209-217.
Testa, M. R. (2001). “Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Effort in the Service Enviornment”. Journal of Psychology, number: 135 (2), p. 226-236.
Wang, X. ve Armstrong, A. (2001). “A Structural Model of Professional Committment From the Perspective of Characteristics of A Professional Community”. Victoria University of Technology, Working Paper Series, 1-18.
Wasti, S. A. (2000). “Meyer ve Allen’in Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizi”. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Bildiriler Kitabı. 25-27 Mayıs. Nevşehir, s. 401-410.
Wasti, S. A. (2002). “Affective and Continuance Commitment to the Organization: Test of an Integrated Model in the Turkish Context”. International Journal of Intercultural Relations, number: 26 (5), p. 525-550.
Wasti, S. A. (2003). “Organizational Commitment, Turnover Intentions and the Influence of Cultural Values”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, number: 76 (3), p. 303-321.
Wasti, S. A. (2005). “Commitment Profiles: Combinations of Organizational Commitment Forms and Job Outcomes”. Journal of Vocational Behavior, number: 67, p. 290-308.
Yazıcıoğlu, İ. ve Topaloğlu, I. G. (2009). “Örgütsel Adalet ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”. İşletme Araştırmaları Dergisi, sayı: 1 (1), s. 3-16.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.