AHMET RIZA HAN BARELVİ’NİN HADÂİK-İ BAHŞİŞ ADLI ESERİNDE HZ. PEYGAMBER İLE İLGİLİ BENZETMELER

Öz

Na’t Urdu edebiyatında, bu edebiyatın doğuşundan itibaren rağbet görmüş ancak XIX. yüzyılın sonlarına kadar geleneksel anlamda icra edilmiştir. XX. yüzyılla birlikte edebi bağlamda nitelikli ve müstakil eserler kaleme alınmıştır. Geleneksel dönemde na’t şairleri daha ziyade Peygamber Efendimizin suretini öven na’tlar kaleme alırken, modern dönemde Müslümanların Hint Alt Kıtası’ndaki durumunu da göz önünde bulunduran şairler efendimizin sireti ve hayatın her alandaki örnek şahsiyetine vurgu yapmaya başlamışlardır. Urdu na’tı başlangıçta Fars edebiyatındaki biçim ve konuları taklit etmiş olsa da daha sonraki şairler yerel unsurları da katarak özgünlük meydana getirmede başarılı olmuşlardır. Muhammed İkbal ve Mevlana Zafer Ali Han ile başlayan na’tlarda toplumu ıslah amacı güdülmesi tarzı, Mevlana Ahmed Rıza Han Barelvi tarafından da benimsenmiştir. Mevlana Ahmed Rıza Han Barelvi iyi bir din eğitimi almış, müfessir, fakih ve muhaddis bir şahsiyettir. Ancak Barelvi Hindistan genelinde na’tlarıyla meşhur olmuştur. Özellikle Hadaik-i Bahşiş  en makbul na’t kitabıdır. Barelvi’nin bu eserinin halk tarafından kabul görmesinin yanı sıra hemen hemen bütün Urdu edebiyatı eleştirmenleri tarafından övgüyle bahsedilmektedir. Bu kitaptan sonra Barelvi’ye Hassan-ı Hindi, na’t şairlerinin imamı gibi lakaplar takılmıştır. Eserde her biçimde na’tlar bulmak mümkündür. Bu çalışmamızda kısaca Urdu naat geleneğinden, Ahmed Rıza Han Barelvi’nin bu gelenekteki yerinden ve  Hadaik-i Bahşiş (Mağfiret Bahçeleri) adlı eserde Peygamber Efendimize yapılan teşbihleri tetkik etmeye çalışacağız.