DİNDARLIĞIN KAMU PERSONELİNİN İŞE BAĞLILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: YAPISAL EŞİTLİK MODELİ ÇALIŞMASI
Öz
Kamu görevlisinin işe bağlılık seviyesinin sürekli yüksek seviyede tutulması, kamu hizmetlerinin verimliliği açısından son derece önemlidir. İşine saygı gösteren kamu personeli daha kaliteli hizmet üreteceğinden bu bağlılığın güçlendirilmesi kamu menfaatine olacaktır. İşe bağlılığı güçlendiren etkenlerin ortaya çıkarılması kamuda ve özel sektörde örgütsel verimliliği artırma adına önemli bir adımdır. Çalışanların dindarlık seviyesi bu bağlılığı yüksek oranda etkilemesi muhtemel sosyo-kültürel değerlerden biridir. Ülkemizde verimlilik başlığı altında çok sayıda önemli çalışma bulunmasına rağmen dindarlığın tekil olarak etkisini ortaya koyan nicel bir araştırma bulunmamaktadır.
Bu çalışmada Dünya Değerler Anketi (World Values Survey Association, 2015) adı verilen ve 84 ülkede yaklaşık 45 yıldır uygulanan araştırmanın halka açık verilerini kullanılmıştır. Yapısal eşitlik modeli (Structural Equation Modeling-SEM) yordamlarıyla kamu çalışanlarının katıldığı bu anketin sonuçları kuramsal dindarlık gizil değişkenini tanımlamak için kullanılmıştır. Dindarlığın inanç ve ibadet gibi iki önemli boyutunu kapsayacak şekilde kavramsallaştırıldığı bu çalışmada, birden fazla bileşen faktör analizi (Confirmatory Factor Analysis-CFA) yöntemiyle bir araya getirilerek dindarlık gizil değişkeni oluşturulmuştur. Bağımlı değişken olarak belirlenen işe bağlılık değişkeni de yine faktör analizi (CFA) yoluyla çoklu bileşenlerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Aynı şekilde işe bağlılık derecesi de tespit edilerek farklı sosyal ve ekonomik faktörlerle beraber dindarlık değişkeninin memurların kamu hizmetine bağlılığı üzerindeki etkisi analiz edilmiştir.
Araştırma sonuçları kamu kurumlarında dindarlık ve işe bağlılık arasında pozitif bir ilişkinin mevcut olduğunu desteklemektedir. Sonuçlar cinsiyet, eğitim düzeyi, ekonomik durum, medeni hal ve yaşın dindarlığa göre işe bağlılığı ne yönde ve derecede etkilediğini nicel olarak ortaya koymuştur. Çalışma sonuçlarına göre, oluşturulan dindarlık endeksinde, diğerlerine göre daha fazla dini duygu ve davranışlara sahip kamu personeli işine daha bağlı bir işyeri performansı sergileyecektir. Kamu personelinin dindarlığının hizmete bağlılığına ve dolayısıyla işin kalitesine etkisini ölçen araştırma literatürden değişik dinlerin işe bağlılığa etkisine benzer çıkarımları Türk kamu personeli için de tespit etmiştir. Çalışma çoğunluğun Müslüman olduğu Türkiye’de yapılmıştır, dolayısıyla dinin işe bağlılığı etkilemesi İslam inancı perspektifinden de değerlendirilmelidir. Araştırma yöntemsel ve kuramsal literatüre katkı sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Ali, A. J. ve Al-Owaihan, A. (2008). “Islamic work ethic: a critical review”, Cross cultural management: An international Journal, Cilt 15, No 1, ss. 5-19.
Arbuckle, J. L. (2014). “ Amos (Version 22.0) [Computer Program]”, Chicago: SPSS.
Bickerton, G. R., Miner, M. H., Dowson, M., ve Griffin, B. (2014). “Spiritual resources and work engagement among religious workers: A three wave longitudinal study”, Journal of occupational and organizational psychology, Cilt 87, No 2, ss. 370-391.
Bozeman, B. ve Murdock, A. (2007). “ Public managers' religiosity: Impacts on work attitudes and perceptions of co- workers”, International Public Management Journal, Cilt 310, No 3, ss. 287-306.
Brotheridge, C. M. ve Lee, R. T. (2007). “Hands to work, heart to god: Religiosity and organizational behavior”, Journal of management, spirituality & religion, Cilt 4, No 3, ss. 287-309.
Brown, T. A. (2015). “Confirmatory Factor Analysis for Applied Research (2nd Ed.)”, New York: The Guilford Press
Byrne, B.M. (2013),. “Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming”, New Jersey: Routledge.
Chan-Serafin, S., Brief, A. P., & George, J. M. (2013). “PERSPECTIVE—How Does Religion Matter and Why? Religion and the Organizational Sciences”, Organization Science, Cilt 24, No 5, ss. 1585-1600.
Çevikbaş, R. (1995). “Türk Kamu Yönetiminde Personel Rejimi ve Uygulama Süreci”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 28, No 2, ss. 51-80.
Day, N. E. (2005). “Religion in the workplace: Correlates and consequences of individual behavior”, Journal of management, spirituality & religion, Cilt 2, No 1, ss. 104-135.
Grant, D., O'Neil, K.. ve Stephens, L. (2004). “Spirituality in the workplace: New empirical directions in the study of the sacred”, Sociology of Religion, Cilt 65, No 3, ss. 265-283.
Herzberg, F. (1974). “Motivation-hygiene profiles: Pinpointing what ails the organization”, Organizational Dynamics, Cilt 3, No 2, ss. 18-29.
IBM Corp. (Released 2011). “ IBM SPSS Statistics for Windows, Version 20.0”, Armonk, NY: IBM Corp.
Kacmar, K. M., Carlson, D. S., & Brymer, R. A. (1999). “Antecedents and consequences of organizational commitment: A comparison of two scales”, Educational and Psychological Measurement, Cilt 59, No 6, ss. 976-994.
Kline, R. (2011). “Principles and practice of structural equation modeling” (3rd ed.). New York: The Guilford Press.
Lynn, M. L., Naughton, M. J. ve VanderVeen, S. (2011). “Connecting religion and work: Patterns and influences of work-faith integration”, Human relations, Cilt 64, No 5, ss. 675-701.
Marsden, P. V., Kalleberg, A. L. ve Cook, C. R. (1993). “Gender differences in organizational commitment influences of work positions and family roles”, Work and Occupations, Cilt 20, No 3, ss. 368-390.
Mathieu, J. E. ve Zajac, D. M. (1990). “A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment”, Psychological bulletin, Cilt 108, No 2, ss. 171-194.
Mottaz, C. J. (1988). “Determinants of organizational commitment”, Human relations, Cilt 41, No 6, ss. 467-482.
Mowday, R. T., Steers, R. M. ve Porter, L. W. (1979). “The measurement of organizational commitment”, Journal of vocational behavior, Cilt 14, No 2, ss. 224-247.
Perry, J. L. (1997). “Antecedents of public service motivation”, Journal of public administration research and theory, Cilt 7, No 2, ss. 181-197.
Perry, J. L., Brudney, J. L., Coursey, D. ve Littlepage, L. (2008). “What drives morally committed citizens? A study of the antecedents of public service motivation”, Public administration review, Cilt 68, No 3, ss. 445-458.
Roundy, P. T. (2009). “Work and religion: artificial dichotomy or competing interests”, International Journal of Humanities and Social Sciences, Cilt 3, No 1, ss. 24-30.
Scandura, T. A. ve Lankau, M. J. (1997). “Relationships of gender, family responsibility and flexible work hours to organizational commitment and job satisfaction”, Journal of Organizational Behavior, Cilt 18, No 4, ss. 377- 391.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). “Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures”, Methods of psychological research online, Cilt 8, No 2, ss. 23-74.
Senger, J. (1970). “The religious manager”, Academy of Management Journal, Cilt 13, No 2, ss. 179-186.
Sullivan, S. C. (2006). “The work-faith connection for low-income mothers: A research note”, Sociology of religion, Cilt 67, No 1, ss. 99-108.
Tracey, P. (2012). “Religion and organization: A critical review of current trends and future directions”, The Academy of Management Annals, Cilt 6, No 2, ss. 87-134.
World Values Survey Association. (2015). “World Values Survey WVS_Longitudinal_1981-2014_spss_v_2014_11_25”, Subat 12, 2015 tarihinde http://www.worldvaluessurvey.com adresinden alındı.
Wuthnow, R. ve Scott, L., (1997). “Protestants and Economic Behavior”, Harry S. Stout and D.G.Hart (eds.), New Directions in American Religious History (New York: Oxford University Press,), ss. 260-295.
Yousef, D. A. (2001). “Islamic work ethic-A moderator between organizational commitment and job satisfaction in a cross-cultural context”, Personnel Review, Cilt 30, No 2, ss.152-169.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.