Çelişik Duygularda Toplumsal Cinsiyet AyrımcılığıSorgusu: Üniversite Gençliğinin Cinsiyet Algısına Dair Bir Araştırma

Öz

Ataerkillik toplumun tüm kurumlarına ve sosyal ilişki ağlarına sinerek kadınların aleyhinde işleyen bir toplumsal cinsiyet
rejimidir. Bu rejimin dayanakları, cinsiyet hiyerarşisinde erkekleri kadınlardan daha üst düzeylerde tutan geleneksel normlar ve
değerlerdir. Her gelenekselliğin bu duruma yönelik bir fonksiyonu olduğu kabulünden ziyade eril tahakkümü sağlayan
gelenekselliklere takılmak gerekir. Erkeklerin bu hegomonik durumunu besleyen ve toplumda yerleşik olan normlar ile değerler,
gizli güç kaynaklarıolarak işlerlik gösterebildiği gibi aleni biçimde de taraftar toplayabilmektedir. Her koşulda ise cinsiyetler
arasında haklara dayalıayrımcılıkların oluştuğu ve eşitsiz toplumsal yaşam koşullarında kadın ve erkeklerin kutuplaştırıldığı
aşikardır. Ataerkil toplum yapısının içerdiği bu cinsiyete dayalıayrımcılığın çatışmacıdoğasıgereği, toplumda kadın ile erkek
zıtlıklara ve eşitsizliklere dayalıetkileşim örüntüsünde vücut bulur ve bu durum toplumda hakim kılınan toplumsal cinsiyet algısıile
sosyo-kültürel olarak devam eder. Bu doğrultuda gençliğin cinsiyet algısı, cinsiyet ayrımcılığısorununun çok boyutlu bir şekilde
anlaşılabilmesi ve çözümlenebilmesi, geleceğe dair planlamaların yapılabilmesi için gerekli bir vizyon aracıdır.
Buna göre araştırmanın kavramsal modelinin ve yönteminin dayanağıolan toplumsal cinsiyetçilik çalışmalarının önemli
kuramlarından Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Kuramıaçıklanarak bu kurama dayanarak geliştirilen ölçek tanıtılacaktır. Erkeklerin,
özünde cinsiyet ayrımcılığınıbarındıran kadınlara dair hislerinin ve düşüncelerinin çelişkili yapısıhem kuramsal hem de nicel
verilerle değerlendirilecektir. Çalışmada toplumsal cinsiyet ayrımcılığınıÇelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği’nin (ÇDCÖ) alt
boyutlarıolan düşmanca ve korumacıcinsiyetçilik algısıtemelinde açıklamak ve gençliğin geleneksel-modern karşıtlığında cinsiyete
dair benimsediği değerleri, savunduğu fikirleri ve bu doğrultudaki davranışve eylemlerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu
amaçla, Selçuk Üniversitesi’nde öğrenim gören gençlerin katılımlarıyla bir alan araştırmasıgerçekleştirilerek, ulaşılan bulgulara
çalışmada yer verilmiştir. Gençlerin kadın ve erkek arasındaki güç hiyerarşisine ilişkin algıları; cinsel, ekonomik ve mesleki
ayrımcılığa işaret eden ifadeler ile kadın-erkek ilişkilerine dair bağlılık, koruyuculuk, minnettarlık, üstünlük gibi sosyo-psikolojik
vurgular içeren ifadelerin yer aldığıÇDCÖ’nin uygulama sonuçlarıile ortaya konulmuştur. Gerçekleştirilen faktör analizinin
sonuçları, bu yönde yapılan önceki çalışmaların tespitleri ile harmanlanarak değerlendirilmiştir.