M.Ö.II. BİNYİL BAŞLARINDA ANADOLU-MEZOPOTAMYA ARASINDAKİ TİCARET HAYATI

Öz

İlim Dünyasına "Kapadokya Tabletleri" olarak geçen ve Mezopotamya ile A-nadolu arasındaki ticaret ilişkilerini konu edinen, M.Ö.II. Binyılın başlarındaki ticaret hayatına ait yazılı kil tabletlerin çoğu Kayseri nin 20 km. doğusundaki Kültepe'de ortaya çıkarılmıştır. Bu belgeler Asurlu tüccarlarla yapılan ticareti yansıttığından bu döneme arkeologlar ve tarihçiler tarafından "Asur Ticaret Kolonileri Çağı" (M.Ö. 1950-1750) denilmiştir (1).

Kültepe'de ilk kazılar 1893-94 yıllarında E. Chantre tarafından yapıldı. Bu kazıları 1906 da H. VVinckler ve H. Grothe ile 1925 de Çek arkeoloğu B. Hrozny nin çalışmaları izledi (2). Ancak Hrozny çalışmalarında sadece tablet aramaya yönelmiştir. Bu yüzden bu çalışmalar sistematik bir arkeolojik kazı sayılmamaktadır (3). Kültepe'deki en önemli çalışmalar 1948 yılından itibaren Türk Tarih Kurumu adına Prof. Dr. Tahsin Özgüç başkanlığındaki kazılar ile başlamıştır. Halen devam eden bu kazılarda 20.000'in üzerinde yazılı kil tablet ele geçirilmiştir (4).

Anadolu'da Koloni Dönemi Kültepesi dışında Alişar ve Boğazköy'de tabletler bulunmuştur. Boğazköy tabletleri Kültepe Ib ile II. tabaka arası bir dönemi yansıtırken, Alişar tabletleri Ib tabakası ile çağdaşdır (5).